Η ζωοθεραπεία με σκύλους σε κακοποιημένα παιδιά: Μια γέφυρα προς την ίαση

Η ζωοθεραπεία στα κακοποιημένα παιδιά αποτελεί μια ελπιδοφόρα προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ψυχολογικών τραυμάτων που φέρουν και χαρίζει από την πρώτη στιγμή φως στο σκοτάδι τους.

«Είναι αλήθεια πως τους πρώτους μήνες της ζωής μου δεν πέρασα καθόλου καλά. Έτσι, δηλαδή, όπως αξίζει σε όλους να ζούνε τη ζωή τους. Μου περιόρισαν την κίνηση σε έναν πολύ μικρό χώρο και δε μου έδιναν συχνά ούτε νερό ούτε φαγητό, γιατί έλεγαν πως πρέπει να γίνω πολύ σκληρός, να γίνω ένας φύλακας φοβερός και τρομερός, να μη φοβάμαι τίποτα και κανέναν. Θυμάμαι πως ήμουν συνέχεια λυπημένος, δίχως καμιά παρέα. Υπήρχαν νύχτες που δε σταματούσα να φωνάζω, μήπως και με ακούσει κάποιος καλός άνθρωπος και έρθει να με σώσει. Μερικές στιγμές έχανα τις δυνάμεις μου. Όμως την ελπίδα μου πως θ’ αλλάξει μια μέρα η ζωή μου δεν την έχασα ποτέ! Έτσι, μια νύχτα αποφάσισα να δραπετεύσω! Σκέφτηκα: Καλύτερα ολομόναχος και πεινασμένος στους δρόμους, παρά όλη μου τη ζωή δεμένος και απελπισμένος. Πέρασα δύσκολα στον δρόμο και στεναχωριόμουν, φοβόμουν, κρύωνα και πεινούσα. Συνάντησα πολλούς ανθρώπους που προτιμούσαν να πετάνε το φαγητό τους παρά να το δίνουν σ’ εμένα. Εκεί γνώρισα και κάποιους άλλους που είχαν γνωρίσει γονείς, μα και εκείνοι τους εγκατέλειψαν μόλις γεννήθηκαν. Σήμερα ζούμε όλοι μαζί σε ένα σπίτι, νιώθουμε χαρούμενοι και ασφαλείς, αλλά δεν ξεχνάμε ποτέ όλα όσα περάσαμε και θέλουμε να τα καταφέρουμε να μην τα περάσουν και άλλοι. Είμαστε πια πολύ δυνατοί και ενωμένοι όλοι μαζί! Θα σου πω ένα μυστικό! Να μη χάνεις το κουράγιο σου και να επιμένεις σε όλα όσα θέλεις να πετύχεις. Να μάθεις να σκέφτεσαι πως όλα είναι δυνατά, αρκεί να πιστέψεις πολύ στα όνειρά σου…»

Αυτό είναι ένα παραμύθι, μα θα μπορούσε να είναι και μια αληθινή ιστορία. Που αν τη διάβαζε κανείς, θα μπορούσε να μην έχει καταλάβει αν ο κεντρικός ήρωας που αφηγείται τη ζωή του είναι ζώο ή άνθρωπος. Και αν στη θέση του σπιτιού βάλει κανείς ένα ορφανοτροφείο ή έναν ξενώνα φιλοξενίας παιδιών που πολλές φορές μάλιστα φροντίζουν για τα ζώα τους περισσότερο από τον εαυτό τους. Κοιτώντας τους από μακριά είναι λες και οι ζωές τους ενώθηκαν, γιατί μοιράζονται κοινές ιστορίες, κοινές εμπειρίες, καθώς είναι αποδεδειγμένο πια πως όλα τα ζώα έχουν συναισθήματα.

Η διαμεσολάβηση με σκύλους ζωοθεραπείας σε παιδιά που έχουν υποστεί κακοποίηση και τα σχεδιασμένα προγράμματα παρέμβασης με τη βοήθεια πιστοποιημένων και ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων σε χώρους που ζούνε κακοποιημένα σωματικά και ψυχικά παιδιά, αποτελούν υποστηρικτικές μεθόδους ψυχικής θεραπείας με πολύ θετικά αποτελέσματα σε όλη την πορεία της ζωής αυτών των παιδιών. Πολύ συχνά μάλιστα αποτελούν εναλλακτικές ψυχικές θεραπείες και σε όλο το προσωπικό αυτών των ιδρυμάτων. Παράλληλα, η αφήγηση παραμυθιών με ήρωες αληθινά ζώα συντροφιάς τα οποία μπορούν τα παιδιά να γνωρίσουν ακόμη και από κοντά ακούγοντας τις ιστορίες τους μπορεί να αποδειχθούν λυτρωτικά για τις ψυχές τους και να φέρουν ακόμη πιο κοντά το ζώο με το παιδί, αφού δείχνουν να κατανοεί ο ένας τον άλλον. Οι σκύλοι που διαμεσολαβούν σε αυτά τα παιδιά με μια ανεκτίμητη αφοσίωση και ηρεμία, δημιουργούν δεσμούς αγάπης και συμπόνιας παρέχοντας απλόχερα συναισθήματα αποδοχής και ασφάλειας που τόσο πολύ χρειάζονται και οι δύο πλευρές. Αυτές οι μοναδικές στιγμές ανάμεσα σε έναν σκύλο που υπήρξε κάποτε αδέσποτος και κακοποιημένος και σε ένα παιδί που έχει βιώσει απόρριψη, κακοποίηση και εγκατάλειψη είναι ικανές να θεραπεύσουν μεγάλο κομμάτι του τραύματος το οποίο μπορεί να κουβαλά ένα παιδί για όλη τη ζωή του. Οι σκύλοι άλλωστε δεν κρίνουν, σιωπούν και ακούνε, δεν έχουν προκαταλήψεις και στερεότυπα και συμπεριφέρονται με απλότητα και ειλικρίνεια.

Σε αποδέχονται ακριβώς για αυτό που είσαι. Μέσα από τις συναντήσεις σκύλων ζωοθεραπείας και παιδιών που ζούνε σε ορφανοτροφεία, μαθαίνεται η αγάπη, η συμπόνια, η ενσυναίσθηση και η εμπιστοσύνη ξανά ακόμη και αν η ζωή έχει σταθεί πολύ δύσκολη αρχικά. Οι σκύλοι που έχουν κακοποιηθεί είτε ως αδέσποτοι είτε ως δεσποζόμενοι, κουβαλούν μαζί τους τις ιστορίες της ζωής τους που γίνονται παραμύθια με καλό τέλος και διδάσκουν πως μπορείς να ξεκινάς τη ζωή σου από την αρχή. Ακόμη και αν όλα δείχνουν να μην αλλάζουν και έχεις βιώσει φόβο, άγχος, θλίψη και μοναξιά.

Τα σχεδιασμένα προγράμματα παρέμβασης με σκύλους ζωοθεραπείας σε κακοποιημένα παιδιά συνεισφέρουν πολλά καθώς μαθαίνουν στα παιδιά την άνευ όρων και δίχως κριτική αποδοχή, δημιουργώντας ένα ασφαλές περιβάλλον όπου τα παιδιά μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα. Παράλληλα, τονώνεται η αυτοπεποίθησή τους που συνήθως είναι πολύ χαμηλή και σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά αυτά μαθαίνουν να αγαπούν τον  εαυτό τους από την αρχή και να τον αποδέχονται όπως είναι αγκαλιάζοντας όλα τα προτερήματα και τα ελαττώματα. Ενώ οι ευθύνες που απορρέουν από τη φροντίδα ενός σκύλου τονώνουν την εσωτερική δύναμη των παιδιών καθώς μαθαίνουν τη σημασία του να εξαρτάται και κάποιος άλλος από εσένα αλλά και τη σημασία του να χτίζεις υγιείς σχέσεις βασισμένες στην αγάπη, την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη. Οι σκύλοι δημιουργούν ακόμη ένα πολύ πρόσφορα έδαφος που ενθαρρύνει τις κοινωνικές επαφές των παιδιών με τους συνομήλικους τους με τους οποίους ανταλλάσσουν πληροφορίες για τους σκύλους αλλά και μοιράζονται την ευθύνη τους. Δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς πως είναι δεδομένη η μείωση άγχους και θλίψης και η συχνότερη εμφάνιση χαράς και ευτυχίας, όταν τα παιδιά που έχουν ζήσει τη βία στη ζωή τους συναντούν σκύλους ζωοθεραπείας.

Κάθε φορά που ένα κακοποιημένο παιδί αγκαλιάζει έναν κακοποιημένο αδέσποτο σκύλο, είναι λες και ένα κομμάτι της ψυχής και των δύο γεννιέται ξανά. Είναι λες και έχουν βρει ο ένας στην αγκαλιά του άλλου τον φίλο και την οικογένεια που πάντα αναζητούσαν. Μέσα από τους λαβύρινθους και τις δύσκολες διαδρομές που έχουν περάσει και το παιδί και ο σκύλος φτάνουν να κατακτήσουν όλα τα χαμένα όνειρα και τις ελπίδες και να ονειρεύονται μαζί όλα εκείνα που θα έρθουν. Οι σκύλοι μαθαίνουν παράλληλα σε αυτά τα παιδιά να ζούνε στο εδώ και τώρα, να χαίρονται το παρόν, να βρίσκουν την ευτυχία ακόμη και στα πιο απλά και να μη φοβούνται το αύριο που θα έρθει. Μαθαίνουν το «είμαστε για πάντα μαζί».

Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως οι πιστοποιημένοι σκύλοι που συμμετέχουν σε αυτά τα προγράμματα ζωοθεραπείας, θα πρέπει να εκπαιδεύονται χωρίς τη χρήση οποιασδήποτε μορφής βίας, να συνοδεύονται από επαγγελματίες που γνωρίζουν άριστα την ψυχολογία αυτών των παιδιών αλλά και των σκύλων για να έχουν όλες τις απαιτούμενες ικανότητες και δεξιότητες για να σχεδιάσουν τα προγράμματα διαμεσολαβητικής παρέμβασης τηρώντας αυστηρά όλα τα πρωτόκολλα και τα πλαίσια που έχουν συζητηθεί με όλους τους συμμετέχοντες αλλά και έχουν συμφωνηθεί.

Η ζωοθεραπεία στα κακοποιημένα παιδιά αποτελεί μια ελπιδοφόρα προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ψυχολογικών τραυμάτων που φέρουν και χαρίζει από από την πρώτη στιγμή φως στο σκοτάδι του.