Οι δύο μύθοι της εκπαίδευσης του σκύλου

Γράφει ο Δημοσθένης Μουμιάδης
H.Dip. CBP / FISAP / Trainer – Canine Behaviorist Ambassador of Greece for I.S.A.P
Full Member of International Canine Behaviourists, www.kynagon.gr

Η συμβίωση με έναν σκύλο αλλά και η εκπαίδευση του, βασίζεται στη σωστή επικοινωνία και την επαφή που έχουμε με το ζώο. Αν αυτή δεν υπάρχει τα πάντα καταρρέουν. Δύο βασικοί μύθοι της συμπεριφοράς του σκύλου είναι αιτία για πολλές τέτοιες καταστάσεις.

Ο μύθος της «κυριαρχίας»
Ο μύθος της κυριαρχίας αναφέρει ότι οι ανεπιθύμητες συμπεριφορές συμβαίνουν, γιατί ο σκύλος θέλει να κυριαρχήσει όπως ακριβώς και ο αρχηγός – ηγέτης σε μια αγέλη. Σε αυτή τη θεωρία συναντάμε πολλά προβλήματα, το πιο σημαντικό όλων, είναι ότι ο σκύλος, κατά τη διάρκεια αυτών των υποτιθέμενων προσπαθειών να κυριαρχήσει, επιδείχνει ξεκάθαρα σημάδια στρες, φόβου ή ακόμα και υποταγής, πάντα μέσω της γλώσσας του σώματός του. Ένας σκύλος ηγέτης έχει αυτοπεποίθηση, είναι ήρεμος και συγκροτημένος. Στην πραγματικότητα ο ηγέτης στην αγέλη είναι αυτός που επιδείχνει τη λιγότερο επιθετική στάση, παρά την περισσότερη.
Οι συμπεριφοριστές – κτηνίατροι ανακάλυψαν ότι τις περισσότερες φορές, η επιθετικότητα προς τον κηδεμόνα πηγάζει από άγχος και όχι από επιθυμία για κυριαρχία. Αυτό γίνεται ξεκάθαρο με την παρατήρηση της γλώσσας σώματος του σκύλου τη στιγμή ακριβώς πριν εκδηλώσει επιθετικότητα.
Η επικίνδυνη συνέπεια του μύθου της κυριαρχίας είναι ότι ο κηδεμόνας προσπαθεί να επιβληθεί στον σκύλο του στην προσπάθειά του να αλλάξει την συμπεριφορά του σκύλου του. Αυτή η «λύση» οδηγεί σε ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά. Οι τεχνικές αυτές που βασίζονται στην ανοιχτή αντιπαράθεση με τον σκύλο μας πιθανότατα οδηγούν σε κλιμάκωση της επιθετικότητας με αποτέλεσμα επιθέσεις στον κηδεμόνα και δάγκωμα.

Ο μύθος της «ενοχής»
Ο μύθος της ενοχής λέει ότι ο σκύλος έχει «ενοχικό ύφος», όταν ο κηδεμόνας του έχει θυμώσει μαζί του από κάτι που έχει κάνει.
Αυτό συνήθως το συνοδεύουμε από την υπόθεση ότι: «Ξέρει πως έκανε κάτι κακό».
Βέβαια η αλήθεια είναι πως ο σκύλος μοιάζει να ξέρει πως έκανε κάποιο έγκλημα. Ο σκύλος συχνά μπορεί να αλλάξει το βλέμμα και τη στάση του σώματός του, όπως κάνει ένα μικρό παιδάκι, όταν το πιάνεις να βάζει το χέρι του στο βάζο με το γλυκό. Σε κάποιους σκύλους η στάση του σώματος δείχνει σημάδια υποταγής ή προσπάθειας να ηρεμήσει το περιβάλλον του (τον κηδεμόνα).
Αυτό που προσπαθεί να πει είναι «κάνω πίσω», «δεν θέλω μάχη», «δεν είμαι απειλή». Σίγουρα δεν είναι ενοχή αυτό που διακρίνει ο κηδεμόνας του. Είναι μια αντίδραση στην απειλητική διάθεση με την οποία τον προσεγγίζουμε.
Ο σκύλος βλέπει την επιθετικότητά μας και ενεργεί κατά το πρέπον, με υποταγή. Έτσι ακριβώς την ερμηνεύει ο σκύλος αν βρεθεί σε ανάλογη κατάσταση με κάποιον άλλον σκύλο. Παρόλα αυτά εμείς συνεχίζουμε να φωνάζουμε στον σκύλο μας « Γιατί το έκανες αυτό; Το ξέρεις ότι δεν επιτρέπεται!»
Κάτι τέτοιο φέρνει τον σκύλο μας σε πολύ δυσάρεστη κατάσταση. Βάζει τα δυνατά του να μας ηρεμήσει και να μας υποταχθεί, αλλά εμείς δείχνουμε να λαμβάνουμε λάθος μήνυμα. Στη γλώσσα του σώματος του μας λέει « παραδίνομαι» και εμείς στη γλώσσα του σώματος μας διαβάζουμε «είμαι ένοχος».
Αυτή η κατάρρευση στην επικοινωνία όμως μπορεί να καταστρέψει τη σχέση μας μαζί του για πάντα!…