Απαντάει ο Δημοσθένης Μουμιάδης, H.Dip. CBP / FISAP / Trainer – Canine Behaviorist Ambassador of Greece for I.S.A.P
Full Member of International Canine Behaviourists | [email protected] | www.kynagon.gr
Συνηθισμένες συμπεριφορές που θα τις χαρακτηρίζαμε ως εμμονικές είναι το συνεχές στριφογύρισμα, το κυνήγι της ουράς, το διαρκές κυνήγημα μύγας, το έντονο μάσημα, έντονο δάγκωμα παιχνιδιών ή κάποιου μέλους του σώματός του, το διαρκές ατένισμα στο κενό. Οι εμμονικές συμπεριφορές προκαλούνται από στρες, σύγχυση ή και από κάθε στρεσογόνο γεγονός που αντιμετωπίζει ο σκύλος.
Όταν ένα ζώο είναι σε σύγχυση και υποβάλλεται σε στρες, μπορεί να εμφανίσει μια τυχαία φυσιολογική συμπεριφορά, όπως να ξυθεί με σκοπό να απελευθερώσει το στρες που έχει. Αν η συμπεριφορά αυτή (ξύσιμο), μειώσει το στρες, ο σκύλος πιθανόν να παρουσιάσει ξανά αυτή τη συμπεριφορά για να ανακουφιστεί από το στρες που νιώθει.
Για κάποιους σκύλους αυτή η συμπεριφορά γίνεται κάτι σαν ιεροτελεστία και γίνεται επαναλαμβανόμενα, αφού το συσχετίζει με εσωτερική επιβράβευση!
Την ελάττωση δηλαδή του ψυχολογικού στρες που νιώθει και της ταραχής. Με τον καιρό οι συμπεριφορές αυτές εξελίσσονται και γίνονται χειρότερες. Ο σκύλος συχνά εμφανίζει αυτές τις συμπεριφορές σε κάθε στρεσογόνο γεγονός και όχι μόνο στο συγκεκριμένο γεγονός που ξεκίνησε τη συμπεριφορά. Η συμπεριφορά αυτή κυριαρχεί στη ζωή του αντικαθιστώντας τις φυσιολογικές συνήθειες του σκύλου, στον ύπνο ή και το φαγητό του. Μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό καθώς το πάθος για να κάνει αυτή τη συμπεριφορά γίνεται όλο και πιο έντονο. Οι σκύλοι που κυνηγούν την ουρά τους, καταλήγουν στο τέλος να την τρώνε με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητος ακόμη και ο ακρωτηριασμός της, ενώ σκυλιά που γλείφονται προκαλούν συνήθως δερματικές μολύνσεις.
Μερικές φορές αυτό που μοιάζει με εμμονική συμπεριφορά είναι στην πραγματικότητα απλά μια έκφραση αναζήτησης προσοχής. Ακόμα και όταν οι συμπεριφορές ξεκινούν από σύγχυση, μπορεί να επιβραβευτούν από τον κηδεμόνα, αφού δίνει ιδιαίτερη και λάθος σημασία, όταν ο σκύλος «κάνει» τη συμπεριφορά. Για παράδειγμα, αν ο κηδεμόνας φωνάζει στον σκύλο του «όχι», αυτό και μόνο είναι μια επιβράβευση, αφού ο σκύλος αυτό που ζητάει είναι προσοχή και προσοχή παίρνει. Αποτέλεσμα αυτού είναι η διατήρηση και συνέχιση της συμπεριφοράς.
Παρατηρήστε αν ο σκύλος «κάνει» την εμμονική συμπεριφορά μονάχα όταν είστε εσείς παρών. Αν συμβαίνει αυτό, τότε ένας μέρος του προβλήματος είναι και η λάθος προσοχή που του δίνετε.
Κάποιες φυλές είναι πιο επιρρεπείς γενετικά στο να εμφανίσουν συγκεκριμένες εμμονικές συμπεριφορές. Τα Bull Terrie και τα German Shepherd συνήθως κυνηγούν την ουρά τους, τα Labrador Retriever συνήθως έχουν θέματα με το κουβάλημα πραγμάτων με το στόμα τους, με συνέπεια να μαζεύουν πράγματα από κάτω διαρκώς και να καταπίνουν τα πάντα.
Τα Doberman Pinchers είναι γνωστό ότι συνήθως γλείφουν με μανία το σώμα τους και δημιουργούν έτσι πολλά δερματικά προβλήματα.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε, αν αντιληφθούμε τέτοιου είδους εμμονικές συμπεριφορές, είναι να επισκεφθούμε τον κτηνίατρο μας.
Αυτός μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα να συμβαίνουν αυτές οι συμπεριφορές από ιατρικές αιτίες. Αν ο σκύλος είναι απόλυτα υγιής, τότε έχει κάποια εμμονική διαταραχή.
Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεστε τη συμβολή ενός ειδικευμένου σε θέματα συμπεριφοράς εκπαιδευτή, που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε την αιτία και να αναστρέψετε την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο σκύλος σας.
Όσο μεγαλύτερο το ιστορικό της εμμονικής διαταραχής τόσο δυσκολότερα μπορεί να λυθεί το πρόβλημα. Είναι μια διαδικασία που θέλει χρόνο και πολύ προσεκτικό χειρισμό. Ο συμπεριφοριστής που θα ασχοληθεί με το πρόβλημα θα σας βοηθήσει να εφαρμόσετε ένα πρόγραμμα σταδιακής απευαισθητοποίησης και αλλαγής συσχετισμού με τις καταστάσεις που προκαλούν στρες στον σκύλο αλλά και μαθαίνοντας στο ζώο να παρουσιάζει εναλλακτικές συμπεριφορές, όταν εκτεθεί σε στρες.
Ασκήσεις χαλάρωσης, εκτόνωση (σωματική και πνευματική) παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επίλυση του προβλήματος. Η σωστή διαχείριση του χώρου που ζει ο σκύλος θα βοηθήσει, ώστε να αποφεύγεται η έκθεση του σκύλου στους στρεσογόνους παράγοντες που οδηγούν στην εμμονική διαταραχή. Πιθανόν σε κάποιες περιπτώσεις να χρειαστούν φάρμακα που θα βοηθήσουν στο εκπαιδευτικό σας πρόγραμμα. Κατά τη διάρκεια θα εμφανιστούν πισωγυρίσματα και εμφάνιση της εμμονικής συμπεριφοράς, πράγμα φυσιολογικό που δεν θα πρέπει να σας καταβάλει.
