Γράφει ο Βασίλης Δημάκος, Εκπαιδευόμενος Κριτής FIFE
Μπορεί κανείς να μετρήσει πραγματικά πόσα χρώματα έχουν στο τρίχωμά τους οι γάτες;
Έχουμε δει μονόχρωμες, με δυο χρώματα, με τρία χρώματα. Ραβδωτές, με στίγματα αλλά και σε ένα συνδυασμό που περικλείει όλα τα παραπάνω. Σε αυτό το άρθρο μας θα δούμε λίγο πιο «επιστημονικά» αλλά με απλά λόγια τα χρώματα στο τρίχωμα της γάτας. Επίσης θα αναφερθούμε και στο EMS code που πολλοί θα έχετε ακούσει και δεν είναι τίποτα άλλο από έναν πίνακα που μας βοηθάει πολύ εύκολα να ξεχωρίσουμε το χρώμα μιας γάτας και είναι ο ίδιος σε όλες τις φυλές αλλά και στις ημίαιμες γάτες.
Οι γάτες στην πραγματικότητα έχουν μόνο δύο χρώματα. Το μαύρο και το κόκκινο. Όλα τα άλλα χρώματα είναι αποχρώσεις αυτών που σε συνδυασμό και με το λευκό μας δίνουν μια απίστευτα μεγάλη παλέτα χρωμάτων και αποχρώσεων. Έτσι λοιπόν υπεύθυνος για το μαύρο χρώμα είναι η EUMELANIN ενώ για τα κόκκινο η PHAEOMELANIN. Μια γάτα μπορεί να είναι μαύρη ή με τις αποχρώσεις του μαύρου ή κόκκινη ή και με τις αποχρώσεις του κόκκινου. Στις θηλυκές γάτες παρατηρούμε ότι η ίδια γάτα μπορεί να είναι ταυτόχρονα και μαύρη και κόκκινη. Αυτές οι γάτες ονομάζονται “TORTIES” και είναι σχεδόν πάντα θηλυκές. Αν υπάρξει μια “TORTIE” αρσενική το σίγουρο είναι ότι θα είναι στείρα.
Αυτή η ιδιαιτερότητα οφείλεται στα χρωμοσώματα.
Στις αρσενικές γάτες (xy) η πληροφορία για το χρώμα βρίσκεται στο χρωμόσωμα “x”, ενώ στις θηλυκές (xx) και τα δύο χρωμοσώματα μπορεί να περιέχουν αυτή την πληροφορία και μάλιστα διαφορετική, (x-κοκκινο x-μαύρο). Όπως είπαμε παραπάνω δεν υπάρχουν μόνο μαύρες και κόκκινες γάτες άλλα και οι αποχρώσεις αυτών, Dilution όπως λέγονται.
Έτσι η απόχρωση-dilution του Μαύρου είναι το μπλε και η απόχρωση-dilution του κόκκινου είναι το κρεμ. Υπάρχουν γονίδια που επιδρούν και κάνουν μια γάτα να έχει σοκολά (Chocolate) χρώμα. Η απόχρωση-dilution του σοκολά μας δίνει το λιλά (Lilac). Διαφορετικά γονίδια κάνουν το μαύρο χρώμα σε κανελί (Cinnamon). Εδώ η απόχρωση-dilution του κανελί (Cinnamon) μας δίνει το μπεζ (Fawn) χρώμα.
Τι γίνεται όμως με τις Tortie που αναφέραμε παραπάνω, και πως αντιδρά το κόκκινο χρώμα στις αποχρώσεις-dilutions ;
To κόκκινο χρώμα δεν επηρεάζεται από τα γονίδια που κάνουν το μαύρο σε σοκολά ή κανελί. Έτσι μια σοκολά (Chocolate) tortie γάτα θα έχει χρώμα σοκολά (Chocolate) και κόκκινο, όπως και μια κανελί (Cinnamon) tortie γάτα θα έχει χρώμα κανελί (Cinnamon) και κόκκινο.
Αντίστοιχα οι αποχρώσεις τους θα επηρεάσουν και το κόκκινο χρώμα, έτσι μια λιλά (Lilac) tortie γάτα θα έχει χρώμα λιλά (Lilac) και κρεμ και μια μπεζ (Fawn) tortie γάτα θα έχει χρώμα μπεζ (Fawn) και κρεμ.
AGOUTI & TABBY
Agouti ή Tabby είναι οι επίσημες ονομασίες για τις γάτες με σχέδια (patterns) στο τρίχωμα τους. Τα σχέδια αυτά διακρίνονται σε ραβδώσεις (Mackerel Tabby), σε «νερά» όπως αυτά που διακρίνουμε σε μάρμαρα (blotched Tabby), με στίγματα-κηλίδες (Spotted tabby) και σε Ticked Tabby που παρουσιάζουν μια σειρά από διαφορετικούς χρωματισμούς από την βάση της τρίχας ως την άκρη της.
Τα Tabby patterns εμφανίζονται σε όλα τα χρώματα, τους χρωματισμούς και τις αποχρώσεις αυτών. Ωστόσο είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι στο κόκκινο χρώμα και στο κρεμ τα σχέδια (patterns) των Tabby κάποιες φορές δεν φαίνονται – δεν διακρίνονται καλά. Σε αυτές τις περιπτώσεις καταλαβαίνουμε ότι η γάτα είναι Tabby από το χρώμα της μύτης και το στόμα ή ακόμα και από ένα «Μ» που σχηματίζεται πολλές φορές στο μέτωπο της Tabby γάτας.
POINTED CATS
Pointed λέγονται οι γάτες στις οποίες παρατηρείται μια διαφοροποίηση στο χρώμα του τριχώματος στο πρόσωπο, στα αυτιά, στην ουρά και στα πόδια, χρώμα το οποίo είναι πιο σκούρο στα συγκεκριμένα σημεία σε σχέση με το σώμα το οποίο παραμένει πιο ανοιχτό.
Το χρώμα στις Pointed γάτες δεν αναπτύσσεται όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή. Για αυτό το λόγο τα πιο κρύα σημεία του σώματος χρωματίζονται διαφορετικά. Τα μωράκια των pointed γατών γεννιούνται πάντα λευκά, γιατί μέσα στην μήτρα της μαμάς τους η θερμοκρασία είναι παντού η ίδια, και σταδιακά μετά την γέννησή τους, αναπτύσσεται το χρώμα στα άκρα τους.
Υπάρχουν και Tabby Pointed γάτες και αποκαλούνται όλες έτσι χωρίς διαχωρισμό σε Blotched, Mackerel ή Spotted, γιατί τις πιο πολλές φορές είναι δύσκολο να αναγνωριστεί το σχέδιο τους.
Burmese χρώμα έχουν οι γάτες που έχουν το γονίδιο των Burmese, το οποίο είναι και αυτό ευαίσθητο στην θερμοκρασία αλλά όχι τόσο πολύ όσο στις pointed γάτες. Τα μωρά γεννιούνται σε πιο ανοιχτό χρώμα και σκουραίνουν όταν μεγαλώνουν. Τις πιο πολλές φορές διακρίνουμε έναν τόνο πιο σκούρο στα άκρα από αυτό του σώματός τους.
ΜΕ ΛΕΥΚΟ
Δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε το λευκό χρώμα, που στην ουσία δεν είναι χρώμα στον κόσμο της γάτας αλλά η έλλειψη χρωστικής στην τρίχα. Όλα τα χρώματα της γάτας μπορούν να συνδυαστούν και με λευκό σε διαφορετικές ποσότητες. Ανάλογα την ποσότητα του λευκού στο τρίχωμα της γάτας τις διακρίνουμε στις παρακάτω ομάδες:
• VAN: Είναι όταν η γάτα έχει κάποια λίγα σημάδια από χρώμα στο κεφάλι της αλλά και στην ουρά ενώ το υπόλοιπο σώμα είναι λευκό.
• HARLEQUIN: Είναι όταν η γάτα είναι περισσότερο λευκή αλλά με κάποια σημάδια χρώματος στο κεφάλι, στην ουρά αλλά και τουλάχιστον 3 χρωματιστά σημάδια πάνω στο κορμί της.
• BICOLOUR: Είναι όταν ο χρωματισμός της γάτας είναι περίπου μισός λευκός και μισός από άλλο χρώμα.
EMS CODE
Το EMS (Easy Mind System) είναι ένα σύστημα που δημιουργήθηκε και χρησιμοποιείται προκειμένου να αναγνωρίζεται το χρώμα της γάτας με κωδικούς. Ο κώδικας για ένα συγκεκριμένο χρώμα σχέδιο ή άλλο χαρακτηριστικό είναι πάντα ίδιος, ανεξάρτητα από τη φυλή της γάτας. Το EMS το οποίο δεν είναι ένα γενετικά βασισμένο σύστημα, προορίζεται στο να είναι τόσο εύκολο όσο και λογικό. Με λίγη πρακτική και εφαρμόζοντας τις οδηγίες του συστήματος ο οποιοσδήποτε θα μπορεί να μιλήσει για το EMS τόσο εύκολα όσο και η μητρική του γλώσσα.
Η παλέτα των χρωμάτων της γάτας δεν τελειώνει εδώ. Οι παραπάνω πίνακες είναι απλά ενδεικτικοί με τα βασικά ή τα πιο “κοινά” χρώματα και χρωματικούς συνδυασμούς.
Υπάρχουν πραγματικά άπειροι και ακόμα περισσότεροι συνδυασμοί καθώς και το EMS code επεκτείνεται πολύ παραπάνω. Για περισσότερες και πιο αναλυτικές πληροφορίες θα μπορείτε να απευθυνθείτε στο site της FIFE (FEDERATION INTERNATIONALE FELINE) www.fifeweb.org.
