Γράφει η Κατερίνα Μουρίκη, Συγγραφέας
Μεγάλωσα την δεκαετία του ‘50 σε μια γειτονιά της Αθήνας, με μονοκατοικίες, αυλές και κήπους γεμάτες με λουλούδια.
Πολλά σπίτια είχαν σκύλο ή σκύλους κι ακόμα περισσότερα είχαν γάτες.
Γάτες σπιτικές, κεραμιδόγατες, αδέσποτες.
Γάτες άσπρες, μαύρες, πολύχρωμες με επικρατέστερες τις τιγρέ, αλώνιζαν σε κήπους και σε δρόμους ανενόχλητες, αφού τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα μετρούνταν στα δάχτυλα του ενός χεριού και τα διερχόμενα περνούσαν με συχνότητα κομήτη.
Η παρουσία των αδέσποτων δεν μας ενοχλούσε καθόλου. Μάλιστα από ότι έδειχνε η σταδιακή αύξηση του πληθυσμού τους, ούτε εμείς τα ενοχλούσαμε.
Απεναντίας θαρρείς πως είχε γίνει ανάμεσα σε εμάς και τις γάτες κυρίως, μία μυστική συμφωνία. Όσο εμείς τις ανεχόμασταν, δεν ανέχονταν εκείνες τα ποντίκια και τα κάθε είδους ζούμπερα του κήπου.
Μα το σπουδαιότερο για μας ήταν ότι ξαλάφρωναν τους τενεκέδες των σκουπιδιών μας (τότε δεν είχαν εφευρεθεί οι νάιλον σακούλες) από τα υπολείμματα φαγητών μας που, ομολογουμένως αν δεν τα κατανάλωναν εκείνα τα τετράποδα αλάνια, θα είχαμε πάθει χολέρα μιας και το σκουπιδιάρικο, ξεσκέπαστο φορτηγό (καμία σύγκριση με το σύγχρονο «απορριμματοφόρο») του Δήμου περνούσε μόνο δύο φορές την εβδομάδα!
Έτσι γάτες και σκύλοι έπαιζαν έναν εξόχως σημαντικό βιορυθμιστικό ρόλο στο οικοσύστημα της γειτονιάς μας, γι αυτό και έχαιραν ανάλογης εκτίμησης από τις νοικοκυρές. Στον κήπο μας είχαμε καμιά εικοσαριά αλανιάρες γάτες και κάνα δυο αδέσποτα σκυλιά. Εγώ, που δεν είχα μάθει ακόμα γραφή κι ανάγνωση, περνούσα την ώρα μου με το να κάθομαι και να «διαβάζω» τη γλώσσα του σώματός τους ή να ερμηνεύω τις φωνές τους.
Ομολογώ ότι αυτή η πρώτη μου έρευνα μου δίδαξε πολλά για τη ζωή μου και για τη μελλοντική στάση μου απέναντι στους συνανθρώπους μου. Τα σκυλιά μου δίδαξαν τη φιλία, την ευγνωμοσύνη, τη συγγνώμη, την ανεξικακία. Αρκούσε ένα μόνο χάδι μου, για να κερδίσω την εμπιστοσύνη τους. Έφτανε ένα ξεροκόμματο για να με κοιτάξουν με βλέμμα που στοιχειοθετούσε το πιο εύγλωττο «ευχαριστώ» που έχω ακούσει.
Οι γάτες μου δίδαξαν την ανεξαρτησία.
Ελεύθερες, ανένταχτες στους ανθρώπινους κανόνες, επέλεγαν μια ζωή ελεύθερη από κήπο σε κήπο από μάντρα σε μάντρα.
Είχα την αίσθηση ότι τα καταλάβαινα και την βεβαιότητα ότι με καταλαβαίνουν.
Έβλεπα στα μάτια τους το ξάφνιασμα, το παράπονο και την απορία κάθε φορά που κάποιο κακομαθημένο παιδί της γειτονιάς, τους πέταγε χωρίς λόγο καμιά πέτρα, έτσι για γούστο.
Κι ύστερα παρατηρούσα ότι ποτέ πια δεν πλησίαζαν εκείνον που τα πόνεσε αναίτια, ενώ συνέχιζαν να εμπιστεύονται αυτόν που τα μάλωνε ή τα τιμωρούσε από δίκαιη οργή. Θα μπορούσα χωρίς δισταγμό να πω ότι τα πρώτα μαθήματα ανθρωπιάς τα πήρα από τους σκύλους!
Οι γάτες μου δίδαξαν την ανεξαρτησία. Ελεύθερες, ανένταχτες στους ανθρώπινους κανόνες, επέλεγαν μια ζωή ελεύθερη από κήπο σε κήπο από μάντρα σε μάντρα. Στις ανάλαφρες κινήσεις τους είδα τη χάρη και την κομψότητα.
Στο επίμονο καθάρισμα της γούνας τους, ιδίως μετά το φαγητό τους και πριν από τον ύπνο, είδα τη σημασία της καθαριότητας στη ζωή μας. Στη νωχέλεια τους αναγνώρισα την ανάγκη για χαλάρωση προκειμένου να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας, αλλά στην καίρια επίθεσή τους για να συλλάβουν ακαριαία το θήραμά τους πήρα το μήνυμα του «έσο έτοιμος». Στο υπόκωφο γουργούρισμά τους, όταν ένιωθαν ευτυχισμένες, διάβασα το γυναικείο χάδι και το παιχνίδι του έρωτα. Κι αν κάποιος σκεφτεί ότι οι πρώτες μου δασκάλες στο παιχνίδι της αυτοανάλυσής μου ήταν γάτες, δεν θα τον αντικρούσω.
Τα χρόνια περνούσαν, ο κόσμος προόδευσε και ο πολιτισμός άλλαξε το τοπίο της γειτονιάς μου. Οι μονοκατοικίες έπεσαν στο βωμό της «αντιπαροχής».
Οι αυλές και οι κήποι έγιναν «ακάλυπτοι χώροι» μεν, καλυμμένοι με τσιμέντο δε.
Το χώμα λιγόστευε, ευθέως ανάλογα με την ανθρωπιά μας. Οι μεταλλικοί σκουπιδοτενεκέδες έγιναν νάιλον σακούλες που κλείνουν αεροστεγώς και ο σωρός των σκουπιδιών στις γωνιές κλείστηκε σε πλαστικούς κάδους με καπάκι. Η τάξη και η καθαριότητα είναι πολιτισμός. Τα γατιά και τα σκυλιά θα κοιτάμε τώρα;
Στο εξωτερικό, λένε, χωρίζουν τα τρόφιμα σε κατηγορίες και αυτά που μπορούν να καταναλωθούν από τα ζώα τα αφήνουν σε ειδικά σημεία. Εντάξει, αλλά εμείς δεν έχουμε καιρό να ασχολούμαστε με τέτοιες λεπτομέρειες. Δυστυχώς δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Ή καθαριότητα ή αδέσποτα.
Μετά από ένα τέτοιο σκεπτικό προκύπτει το εξής ερώτημα και η αυτονόητη απάντησή του.
Από πού θα φάνε τα αδέσποτα;
ΑΠΟ ΠΟΥΘΕΝΑ!
Τα σκυλιά μου δίδαξαν τη φιλία, την ευγνωμοσύνη, τη συγγνώμη, την ανεξικακία.
Έτσι εκείνα δεν βρίσκουν πια να φάνε κι εμείς τα τρώμε καθημερινά κάτω από τις ρόδες των αυτοκινήτων μας! Πολλά τα αυτοκίνητα τώρα, αγχωμένοι οι οδηγοί με τους σύγχρονους ρυθμούς της πόλης κι εκείνα «τα σκασμένα» να μην προσέχουν καθόλου και να πέφτουν πάνω στα αυτοκίνητά μας! Αλήθεια ποιος από εμάς, τους πολιτισμένους θα μπορούσε να περπατήσει σωστά μέσα στους δρόμους αν είχε να φάει και να πιει νερό κάμποσες μέρες; Κάποιες φορές σκέφτομαι ότι μπορεί πράγματι να προτιμούν να «πέφτουν» στις ρόδες των αυτοκινήτων μας από το να ξεπέφτουν στην μιζέρια που τα σπρώχνει ο ωχαδερφισμός μας..
Από τα ζώα έμαθα τρόπους για να επιβιώνω. Από εκείνα έμαθα να είμαι ειλικρινής, μαχητική και να αντιστέκομαι.
Δεν προσπαθώ να υποβαθμίσω το έργο των γονιών και των δασκάλων μου. Κάθε άλλο. Όλοι έκαναν ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΟΥΣ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και τους ευχαριστώ.
Τα ζώα με δίδαξαν με την ίδια τους τη ζωή, ανυποψίαστα για τον ρόλο που έπαιζαν στη ζωή μου. Μικρό κι αδύναμο παιδί τότε, αναγνώριζα στην, φαινομενικά αδύναμη, ύπαρξή τους τις αρχέγονες δυνάμεις που σπαρταρούσαν μέσα μου απαιτώντας να εκφραστούν.
Από τότε αποφάσισα να δώσω ένα κομμάτι του εαυτού μου στον αγώνα για την προστασία των απροστάτευτων ζώων.
Και τούτο το κομμάτι δεν είναι άλλο από την καρδιά μου. Και τούτο το δόσιμο το έκανα σκοπό ζωής. Ένα σκοπό που μας δικαιώνει και μας τιμά ως άτομα που διεκδικούμε τον τίτλο του «ανώτερου όντος» επί της γης. Γιατί «ανώτερος» δεν είναι αυτός που έχει δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στον όποιον αδύναμο, αλλά αυτός που τον στηρίζει και του φέρεται μεγαλόψυχα. Η μυθολογία και η θρησκευτική μας παράδοση είναι γεμάτες με ιστορίες ζώων που, με υπερφυσικό και θαυμαστό τρόπο, βοήθησαν το ανθρώπινο γένος.
Κάποτε μία λύκαινα υιοθέτησε δύο μωρά, που ίδρυσαν τη Ρώμη!
• Κάποτε μία κατσίκα ανάστησε με το γάλα της έναν Έλληνα Θεό!
• Κάποτε ένα κοράκι έφερνε τροφή σ΄ έναν μεγάλο προφήτη!
• Κι ένα θαλάσσιο κήτος ξέβρασε στην ακτή έναν άλλον!
Καιρός να δείξουμε κι εμείς τη δική μας μεγαλοψυχία!
