Σεβασμός»: Μάθε τι σημαίνει για μένα!
Στην ταινία «The Blues Brothers», η Aretha Franklin τραγουδά για την ανάγκη της για λίγο σεβασμό. Τα λόγια του τραγουδιού είναι τόσο εφαρμόσιμα σήμερα στις ανθρώπινες σχέσεις όσο καιμτότε, αλλά τι σημαίνει στην πραγματικότητα η λέξη; Το αγγλικό λεξικό ορίζει τον σεβασμό ως «ένα αίσθημα βαθύ θαυμασμού για κάποιον ή κάτι, που προκαλείται από τις ικανότητες, τις ιδιότητες ή τα επιτεύγματά του». Πράγματι, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στη ζωή μου που σέβομαι, με άλλα λόγια, τους εκτιμώ ιδιαίτερα και τους θαυμάζω για τις «καλές» και «πολύτιμες» ιδιότητές τους.
Γράφει η Victoria Stilwell, πηγή: https://positively.com/
μετάφραση – επιμέλεια Κατερίνα Παπαποστόλου, Εκπαιδευτικός- Ζωοθεραπεύτρια, Συγγραφέας & Ιδρύτρια Ζω.Ε.Σ
Καταλαβαίνουν οι σκύλοι τον σεβασμό;
Ακούω πολλούς ανθρώπους να λένε πώς οι σκύλοι τους πρέπει να τους σέβονται και καταλαβαίνω αυτή την ανάγκη ειδικά αν οι σκύλοι τους συμπεριφέρονται άσχημα. Δεν υπάρχει τίποτα πιο επιβαρυντικό από έναν σκύλο που δεν ακούει ή δεν κάνει αυτό που του ζητάνε. Η έλλειψη σεβασμού είναι ασέβεια για τους ανθρώπους, αλλά προς υπεράσπιση των σκύλων, δεν είμαι σίγουρη ότι κατανοούν πραγματικά την ανθρώπινη ανάγκη μας να μας σέβονται οι άλλοι. Προφανώς, είμαι ένας τεράστιος λάτρης των σκύλων και περνάω τη ζωή μου υποστηρίζοντας την ανθρώπινη αντιμετώπιση αυτών των αξιόλογων ζώων. Ρίχνω συνεχώς φως στην ευφυΐα τους και ενθαρρύνω τους ανθρώπους να κατανοήσουν τα θέλω και τις ανάγκες του δικού τους σκύλου, ώστε να μπορούν να τους εξυπηρετούν καλύτερα. Αλλά νομίζω ότι είναι ασφαλές να πούμε ότι παρόλο που οι σκύλοι μας είναι απίστευτα έξυπνοι, δεν έχουν τη γνωστική ικανότητα να καταλάβουν τι σημαίνει η ανθρώπινη ιδέα του σεβασμού.
Πρέπει να είμαι ο αρχηγός της «αγέλης»;
Το να πιστεύεις ότι ο σκύλος σου χρειάζεται να σε σέβεται συμβαδίζει με τη θεωρία του «αρχηγού αγέλης». Οι εκπαιδευτές και οι άνθρωποι που υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία πιστεύουν ότι όταν οι σκύλοι συμπεριφέρονται άσχημα, το κάνουν από έλλειψη σεβασμού και δεν βλέπουν τους ιδιοκτήτες τους ως αρχηγούς αγέλης. «Το να μασάς ρούχα ή τα έπιπλα, να πηδάς πάνω, να αγνοείς τις εντολές», λένε, «δεν σημαίνει ότι ο σκύλος δεν σε αγαπά, αλλά δείχνει ότι ο σκύλος σου δεν σε σέβεται». Πιστεύουν ότι αν «ο σκύλος σου σε αντιμετωπίζει σαν ίσο, δεν είσαι ο αρχηγός της αγέλης» και «μόνο πολύ λίγοι σκύλοι γεννιούνται για να θέλουν να είναι επικεφαλής».
Οι εκπαιδευτές θα πουν επίσης στους κηδεμόνες ότι εάν οι σκύλοι τους δεν σέβονται τους κανόνες τους, είναι επειδή δεν είναι σίγουροι τι θέλουν οι κηδεμόνες τους από αυτούς. Αυτό θα ενθαρρύνει τους σκύλους σας να «συνεχίσουν να σας δοκιμάζουν μέχρι να ενεργήσετε πραγματικά σαν ηγέτης». Αυτοί οι εκπαιδευτές πιστεύουν ότι οι κηδεμόνες που δεν επεμβαίνουν και δεν διορθώνουν την κακή συμπεριφορά των σκύλων τους, πρέπει να φοβούνται ότι κάτι τέτοιο θα πληγώσει τα συναισθήματα των σκύλων τους. «Είναι απαραίτητο», δηλώνουν, «να γίνεις αρχηγός της αγέλης για να κερδίσεις τον σεβασμό του σκύλου σου!».
Έχω περάσει περισσότερα από είκοσι χρόνια μελετώντας και δουλεύοντας με όλα τα είδη σκύλων και νομίζω ότι τα γνωρίζω αρκετά καλά, αλλά δεν μου ήρθε ποτέ ένας σκύλος να μου «πει» ότι δεν με σέβεται που δεν συμπεριφέρομαι σαν αρχηγός αγέλης. Στην πραγματικότητα, νομίζω ότι είναι ασφαλές να πούμε ότι κανένας σκύλος στη γη δεν το έχει κάνει και κανένας σκύλος στη γη δεν σκέφτεται πραγματικά έτσι. Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι το πιστεύουν οι σκύλοι αυτό; Γιατί οι σκύλοι είναι τόσο παρεξηγημένοι; Από τη μία πλευρά, οι άνθρωποι θα επικυρώσουν τη χρήση σκληρών εργαλείων και μεθόδων εκπαίδευσης για την εκπαίδευση σκύλων επειδή «είναι απλώς σκυλιά». Αν χρησιμοποιούσαν αυτά τα ίδια εργαλεία και μεθόδους για να διδάξουν τα παιδιά θα κατέληγαν στη φυλακή. Από την άλλη πλευρά, επιβάλλουν την υψηλότερη μορφή ανθρώπινων γνωστικών ικανοτήτων στους σκύλους τους, πιστεύοντας ότι οι σκύλοι τους κατανοούν την έννοια του σεβασμού. Η λύση για την έλλειψη σεβασμού είναι να γίνουν πιο σκληροί, να τιμωρήσουν τον σκύλο ακόμα περισσότερο και να καθιερωθούν ως αρχηγοί της αγέλης, ώστε ίσως ο σκύλος τους να τους δείξει επιτέλους σεβασμό!
Από πού προήλθε αυτή η ιδέα;
Δεν λέω ότι οι σκύλοι δεν μας αγαπούν. Γνωρίζουμε, μέσω της μελέτης και της παρατήρησης, ότι οι σκύλοι έχουν την ικανότητα να νιώθουν αγάπη και να κοιτάζουν σε εμάς για να τους παρέχουμε τα απαραίτητα πράγματα που χρειάζονται. Τους παρέχουμε τροφή, νερό και στέγη. Τους κάνουμε να νιώθουν άνετα, και το πιο σημαντικό, τους κάνουμε να νιώθουν ασφάλεια. Αλλά πιστεύεις πραγματικά ότι ο σκύλος σου σε κοιτάζει και σκέφτεται: «Σε θαυμάζω αληθινά για τις καλές και πολύτιμες ιδιότητές σου και αν συμπεριφέρεσαι απλά σαν αρχηγός αγέλης, τότε θα σε σέβομαι». Λυπάμαι που χάλασα το όνειρό σου, αλλά δεν το σκέφτονται καθόλου. Στην πραγματικότητα, η σχέση μεταξύ σκύλων και ανθρώπων είναι πολύ πιο απλή. Εάν μπείτε στο Διαδίκτυο και κάνετε έρευνα στην ερώτηση: “σε σέβεται ο σκύλος σου;” θα βρείτε σελίδες και σελίδες ιστοσελίδων που σας λένε το ίδιο πράγμα: Εάν θέλετε τον σεβασμό του σκύλου σας, πρέπει να γίνετε ο αρχηγός της αγέλης. Γιατί τόσοι πολλοί εκπαιδευτές και λάτρεις των σκύλων εξακολουθούν να προσκολλώνται σε αυτήν την πεποίθηση, όταν υπάρχουν τόσα πολλά στοιχεία για το αντίθετο; Τα μέσα ενημέρωσης έχουν μεγάλη επιρροή και διάφοροι εκπαιδευτές «παλιάς σχολής» εξυμνούν τις αρετές αυτής της θεωρίας, όσο λανθασμένη κι αν είναι, εδώ και χρόνια. Παλιά το πίστευα και εγώ γιατί έτσι με έμαθαν, αλλά από τότε έχω εξελιχθεί. Άλλοι όχι. Έτσι, η ηγεσία της αγέλης και η ανάγκη για σεβασμό έχουν εισχωρήσει στη συνείδηση του κοινού.
Τι είναι η Θεωρία του Νου;
Ας διερευνήσουμε λοιπόν εάν οι σκύλοι μας μας σέβονται πραγματικά, εξετάζοντας ποια είναι τα χαρακτηριστικά του σεβασμού. Το να σέβεσαι κάποιον σημαίνει να κατανοείς πως η συμπεριφορά σου επηρεάζει τους άλλους. (Αυτό ονομάζεται «Θεωρία του Νου» και σημαίνει ότι πρέπει να έχετε έναν εξαιρετικά ανεπτυγμένο εγκεφαλικό φλοιό και μια προηγμένη γνωστική ικανότητα για να κατανοήσετε πώς η συμπεριφορά σας επηρεάζει τους άλλους. Οι σκύλοι που δεν έχουν τόσο περίπλοκο ή τόσο προηγμένο εγκεφαλικό φλοιό όσο οι άνθρωποι, είναι απίθανο να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, των επιρροών και των διαπραγματεύσεων.) Σημαίνει ότι πρέπει να ακολουθείς κανόνες, να έχεις καλούς τρόπους και να είσαι ανεκτικός και προσεκτικός στα συναισθήματα του άλλου. Σημαίνει ότι πρέπει να αποφύγετε να πληγώσετε κάποιον και να αντιμετωπίσετε ειρηνικά τον θυμό, τις προσβολές και τις διαφωνίες. Στον ανθρώπινο κόσμο, ο σεβασμός από τους άλλους μας διδάσκει πώς να σεβόμαστε τους άλλους. Μας επιτρέπει να νιώθουμε ασφάλεια και να εκφραζόμαστε.
Το να μη σε σέβεται κάποιος είναι ένα πραγματικά φρικτό συναίσθημα. Και ναι, θα ήταν υπέροχο αν και οι σκύλοι μας το τηρούσαν αυτό, αλλά θα ήθελα να πω ότι ξέρω ότι οι σκύλοι μας δεν έχουν τις γνωστικές ικανότητες να καταλάβουν, να χρησιμοποιήσουν ή να διαπραγματευτούν ποιον και τι και πώς να σε σέβονται, πότε και πώς να σεβαστούν ή να έχουν την επιθυμία να γίνεις αρχηγός αγέλης ή να αναλάβουν εκείνοι ως αρχηγός αγέλης επειδή εσύ είσαι ανίκανος για αυτό! Νομίζω ότι η απάντηση είναι πολύ πιο απλή. Οι σκύλοι κάνουν ό,τι κάνουν για να αισθάνονται ασφαλείς και να επιβιώνουν και είναι πραγματικά δύσκολο να το κάνουν σε έναν ανθρώπινο κόσμο που τους ασκεί τόση πίεση να κατανοήσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, τις περίπλοκες ανθρώπινες κοινωνικές δομές και τις ανθρώπινες ανάγκες.
Γιατί να είναι πρόβλημα η παρανόηση αυτής της ανάγκης για σεβασμό;
Δυστυχώς, το να πιστεύεις ότι δεν σε σέβονται, θα σε στεναχωρήσει και θα σε θυμώσει, και έχω δει πολλούς σκύλους να κακοποιούνται τόσο στον κόσμο των σκύλων συντροφιάς όσο και στον κόσμο των «εργαζομένων» σκύλων, επειδή οι χειριστές τους πιστεύουν ότι οι σκύλοι τους δεν τους σέβονται. Αυτό ενθαρρύνει την απογοήτευση και επικυρώνει τη χρήση σκληρής διόρθωσης. Εάν ένας σκύλος δεν υπακούει σε ένα σύνθημα, θεωρείται ασέβεια και ο σκύλος θα τιμωρηθεί.
Πώς αλλάζουμε λοιπόν αντιλήψεις;
Πώς μπορούμε να πάμε ένα βήμα εμπρός και να διασφαλίσουμε ότι οι πρώτες πληροφορίες που βλέπουν οι άνθρωποι στο Google είναι το σωστό είδος πληροφοριών; Το μόνο πράγμα που μπορούμε όλοι να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε να επιδεικνύουμε και να εκπαιδεύουμε τους ανθρώπους για τη συμπεριφορά του σκύλου τους. Πρέπει να συνεχίσουμε να τους λέμε τι είναι μύθος και τι είναι αλήθεια, για τι είναι ικανοί οι σκύλοι και τι δεν μπορούν να κάνουν. Πρέπει να εκτιμήσουμε πόσο μοιάζουν με εμάς και να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε τις διαφορές τους. Ας αντικαταστήσουμε λοιπόν τη λέξη «σεβασμός» με λέξεις όπως «ακούω», «συνδέομαι» και «εμπιστεύομαι». Όταν ένας σκύλος σας εμπιστεύεται είναι πιο πιθανό να ακούσει, να καταλάβει και να απαντήσει όταν θέλετε να κάνει κάτι. Και αν δεν το κάνει, δεν είναι λόγω έλλειψης σεβασμού. Οφείλεται σε έλλειψη κατανόησης ή διακοπή της επικοινωνίας από την πλευρά σας. Αντί να τιμωρήσετε τον σκύλο σας, επειδή πιστεύετε ότι δεν δείχνει σεβασμό απέναντί σας, ιδανικό είναι να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο για να τον διδάξετε και να τον βοηθήσετε να διαχειριστεί τον ανθρώπινο κόσμο στον οποίο ζει.
