Απαντάει o Δρ. Χρήστος Καραγιάννης, DVM, MSc, Dip. ECAWBM(BM), MRCVS
«Καταλαβαίνει ο σκύλος μου αυτά που του λέω; Αντιγράφει τις κινήσεις μου;
Διαβάζει τις σκέψεις μου;
Πως μαθαίνει όλα αυτά που ξέρει και δεν του τα έχω μάθει;».
Τα παραπάνω είναι μόνο κάποια από τα ερωτήματα που έχουν δημιουργηθεί σε κάθε κηδεμόνα σκύλου για τη συμπεριφορά του σκύλου του.
Μια πρόσφατη μελέτη προσπάθησε να δώσει απάντηση για το τι θυμάται ο σκύλος μας από την καθημερινότητά μας και πώς μαθαίνει κάποιες συμπεριφορές από τη στιγμή που δεν του τις έχουμε μάθει;
Στον άνθρωπο η μνήμη αυτή λέγεται «επεισοδιακή μνήμη» και περιγράφεται πως είναι το είδος της μνήμης που μας βοηθάει να θυμόμαστε γεγονότα που έγιναν μία φορά, π.χ. τις καλοκαιρινές μας διακοπές, την πρώτη ημέρα που πήραμε το σκύλο μας στο σπίτι κ.α. Η διαφορά από τη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη μνήμη που έχουμε όλοι ακούσει είναι ότι και στα δύο αυτά είδη μνήμης κάνουμε προσπάθεια για να μάθουμε ώστε να θυμηθούμε κάτι, ενώ στην επεισοδιακή μνήμη θυμόμαστε γεγονότα και καταστάσεις χωρίς να προσπαθήσουμε, αυτόματα, όπως π.χ. τις διακοπές μας.
Στη μελέτη αυτή, οι ερευνητές, με επικεφαλής τηv Dr. Claudia Fugazza, μάθανε σε 17 σκύλους, να αντιγράφουν τις κινήσεις των κηδεμόνων τους. Ναι, καλά διαβάσατε, μάθανε σε 17 σκύλους να ακούνε «Κάντο» και να επαναλαμβάνουν ό, τι κάνει ο κηδεμόνας τους, π.χ. ανεβαίνει ο άνθρωπος σε μία καρέκλα, λέει στο σκύλο του «Κάντο» και αμέσως ανεβαίνει και ο σκύλος στην καρέκλα ή κάνει μια στροφή, του λέει πάλι «Κάντο» και κάνει ο σκύλος μια σβούρα γύρω από τον εαυτό του.
Αυτός ο τρόπος μάθησης ανήκει στην κοινωνική μάθηση, μαθαίνω δηλαδή από αυτά που βλέπω να κάνουν τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας γύρω μου, και λέγεται μιμητισμός. Στους σκύλους το εκπαιδευτικό πρωτόκολλο αυτό λέγεται “Do as I do”, «Κάνε ό, τι κάνω» και θα παρουσιαστεί σύντομα για πρώτη φορά στην Ελλάδα*.
Αφού οι 17 σκύλοι αυτοί μάθανε να κάνουν ό, τι κάνει ο κηδεμόνας τους, όταν άκουγαν τη συγκεκριμένη εντολή, το «Κάντο», οι ερευνητές άλλαξαν πλάνο.
Συνέχισαν οι κηδεμόνες των σκύλων να ανεβαίνουν στην καρέκλα, να κάνουν σβούρες κ.α., αλλά σταμάτησαν να ζητάνε από το σκύλο τους να κάνει ό, τι και αυτοί. Αντίθετα, του μάθανε να ξαπλώνει μπροστά τους. Οτιδήποτε και αν έκαναν οι άνθρωποι ο σκύλος έμαθε να ξαπλώνει μπροστά τους.
Αφού οι 17 σκύλοι πέρασαν και το δεύτερο στάδιο του προγράμματος, ξαφνικά, χωρίς να το περιμένουν, και ενώ ετοιμάζονταν να ξαπλώσουν ή κάποιοι σκύλοι είχαν ήδη ξαπλώσει και είχε περάσει και μία ώρα από τότε που είδανε τον κηδεμόνα τους να κάνει κάτι, ακούνε τον κηδεμόνα τους να τους λέει «Κάντο».
Προς μεγάλη έκπληξη των ερευνητών, οι σκύλοι ακόμα και μία ώρα αφού ο κηδεμόνας τους έκανε κάτι, επανέλαβαν αυτό που είχε κάνει ο κηδεμόνας τους. Είχαν προφανώς συγκρατήσει στη μνήμη τους τι είχε κάνει ο κηδεμόνας τους, ακόμα και χωρίς να έχουν στο μυαλό τους ότι πρέπει να το θυμούνται. Αντί λοιπόν να ξαπλώσουν όπως θα περίμεναν, με το άκουσμα του «Κάντο» βρέθηκαν να κάνουν σβούρες, να ανεβαίνουν σε καρέκλες και να κάνουν ό,τι έκανε ο κηδεμόνας τους ακόμα και μία ώρα πριν.
Και οι ερευνητές καταλήγουν, λέγοντας πως η επεισοδιακή μνήμη στους σκύλους, όπως και σε όλα τα κοινωνικά ζώα που ζουν σ’ ένα περιβάλλον που είναι γεμάτο από πληροφορίες και ερεθίσματα, είναι ένα χρήσιμο εφόδιο που τους βοηθάει να θυμούνται χρήσιμες πληροφορίες χωρίς απαραίτητα να μπουν στη διαδικασία να τις μάθουν.
Σαν έναν υπόγειο, αυτόματο τρόπο μάθησης δηλαδή που τους βοηθά να επικοινωνήσουν καλύτερα με τον άνθρωπο και να προσαρμοστούν καλύτερα στις ανάγκες του περιβάλλοντος.
Προσοχή, λοιπόν, ο σκύλος μας συνεχώς μας παρακολουθεί και μαθαίνει από τις πράξεις μας!
*H Claudia Fugazza στις 28-29 Ιανουαρίου, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε ένα διήμερο Σεμινάριο, στο Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Βριλήσσιων -Πάρκο Μίκης Θεοδωράκης-, ως επίσημη προσκαλεσμένη της Pets Pro Academy, θα παρουσιάσει το εκπαιδευτικό πρωτόκολλο για τον μιμητισμό στο σκύλο, “Do as I do” ή «Κάνε ό, τι κάνω»!
