Γράφει ο Gordon A. Baker, DVM Kτηνίατρος
Τι είναι τα ενδοπαράσιτα;
Τα ενδοπαράσιτα ή σκουλήκια, όπως συνηθίζεται να λέγονται, είναι παράσιτα που ζουν κατά κύριο λόγο στο έντερο των κατοικίδιων (αλλά και σε άλλα όργανα) και εις βάρος αυτών. Σχεδόν όλα τα κατοικίδια θα προσβληθούν κάποια στιγμή από ενδοπαράσιτα και μπορεί να νοσήσουν σοβαρά αν δεν πραγματοποιηθεί σωστή αγωγή ή ακόμη καλύτερα σωστή πρόληψη.
Πώς μεταδίδονται τα ενδοπαράσιτα;
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ο βιολογικός κύκλος των ενδοπαρασίτων περιλαμβάνει κάποιον ενδιάμεσο ξενιστή όπως έντομα, σαλιγκάρια, τρωκτικά κ.ά. και τα ζώα μολύνονται από τη βρώση αυτών των ενδιάμεσων ξενιστών και από τα νύγματα (τσιμπήματα) κουνουπιών και ψύλλων. Τα αυγά και οι προνύμφες κάποιων παρασίτων βρίσκονται όμως και στο περιβάλλον, στο έδαφος και στα κόπρανα άλλων ζώων και μπορεί να μολυνθεί το κατοικίδιο από τη βρώση αυτών. Επίσης, μπορεί να γίνει μετάδοση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Γι’ αυτούς τους λόγους, είναι σχεδόν απίθανο να αποφύγουμε τη μόλυνση και έτσι η καλύτερη αντιμετώπιση έγκειται στη σωστή πρόληψη που συστήνεται μόνο από τον κτηνίατρο.
Κολλάνε και στον άνθρωπο;
Κάποια από τα ενδοπαράσιτα είναι επικίνδυνα και για τον άνθρωπο, ιδιαίτερα για ευπαθείς ομάδες όπως μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι και άτομα σε ανοσοκαταστολή. Ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί από την τυχαία κατάποση των αυγών των παρασίτων ή και από αμυχές στο δέρμα. Για να αποφύγουμε τη μόλυνση πρέπει να κάνουμε σωστό αποπαρασιτισμό στο κατοικίδιό μας και να εφαρμόζουμε κάποιους βασικούς κανόνες υγιεινής όπως:
• Καλύπτετε τις αμμοδόχους παιχνιδιού των παιδιών όταν δεν χρησιμοποιούνται
• Βεβαιωθείτε ότι εσείς και τα παιδιά σας πλένετε τα χέρια σας αφού παίξετε με το σκύλο ή έπειτα από το παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους
• Πλένετε όλα τα φρούτα και τα λαχανικά
• Μαγειρεύετε καλά το κρέας που καταναλώνετε και μην προσφέρετε στο σκύλο σας ωμό κρέας
• Μην αφήνετε τα παιδιά σας να βάλουν χώμα στο στόμα τους.
Πώς θα καταλάβω αν το κατοικίδιό μου έχει ενδοπαράσιτα;
Τα συμπτώματα ποικίλλουν και είναι ανάλογα με το παρασιτικό φορτίο και το συγκεκριμένο παράσιτο. Μπορεί να είναι ήπια στην αρχή, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί η κατάληξη να είναι μοιραία.
Κάποια από τα σημάδια παρασίτωσης είναι:
• Έμετος
• Διάρροια
• Αίμα ή βλέννες στα κόπρανα
• Απώλεια όρεξης / βάρους
• Αναιμία
• Βήχας ή δυσκολία στην άσκηση
• Κνησμός στην περιοχή του πρωκτού (τρίβεται στο πάτωμα ή γλείφει την περιοχή του πρωκτού έντονα)
• Κακή ποιότητα τριχώματος
• Σκουλήκια στα κόπρανα του ζώου
• Αναστολή της ανάπτυξης
• Πρησμένη κοιλιά
Πώς να κάνω σωστό αποπαρασιτισμό στο κατοικίδιό μου;
Ο σωστός αποπαρασιτισμός σημαίνει επιλογή του κατάλληλου σκευάσματος και καθορισμός της συχνότητας του αποπαρασιτισμού και πρέπει πάντα να γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου. Ιδιαίτερα για τα κουτάβια/γατάκια και τις σκύλες/γάτες, ο ευρωπαϊκός οργανισμός ESCCAP (European Scientific Counsel Companion Animal
Parasites) δίνει τις παρακάτω κατευθυντήριες οδηγίες:
Κουτάβια: Επειδή πολλά κουτάβια γεννιούνται ήδη μολυσμένα με ασκαρίδες (η μόλυνση γίνεται ήδη στη μήτρα ή κατά τη διάρκεια του θηλασμού) ο αποπαρασιτισμός τους ξεκινάει στην ηλικία των 2 εβδομάδων και γίνεται κάθε δύο εβδομάδες, έως δύο εβδομάδες μετά τον απογαλακτισμό. Στη συνέχεια γίνεται μηνιαίως έως την ηλικία των
6 μηνών και ύστερα σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου.
Εγκυμονούσα σκύλα: Για να μειωθεί η πιθανότητα ενδομήτριας μετάδοσης ενδοπαρασίτων στα κουτάβια, συστήνεται να γίνει αποπαρασιτισμός τη 40η και την 55η ημέρα της κύησης, με το κατάλληλο αντιπαρασιτικό που προτείνει ο κτηνίατρος.
Θηλάζουσα σκύλα: Πρέπει να γίνει ο αποπαρασιτισμός μαζί με τον πρώτο αποπαρασιτισμό των κουταβιών.
Γατάκια: Ο αποπαρασιτισμός ξεκινά στην ηλικία των 3 εβδομάδων και γίνεται κάθε 2 εβδομάδες, έως τον απογαλακτισμό. Στη συνέχεια γίνεται μηνιαίως έως την ηλικία των 6 μηνών.
Εγκυμονούσα γάτα: Στις γάτες δεν γίνεται ενδομήτρια μετάδοση των ενδοπαρασίτων. Συστήνεται να γίνει ο αποπαρασιτισμός μαζί με τον πρώτο αποπαρασιτισμό στα γατάκια, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα μετάδοσης με το θηλασμό. Επίσης, ο οργανισμός ESCAAP κατατάσσει τους σκύλους σε 4 “ομάδες ρίσκου”, ανάλογα με τον τρόπο ζωής τους και στην ομάδα υψηλού ρίσκου συστήνει να γίνεται κάθε μήνα ο αποπαρασιτισμός.
Στην ομάδα υψηλού ρίσκου ανήκουν οι σκύλοι που:
• Ακολουθούν ωμή διατροφή
• Κυνηγούν
• Ασκούνται χωρίς λουρί και επίβλεψη
• Μπορεί να φάνε κόπρανα από άλλα ζώα
Σε περίπτωση που δεν μπορεί να εκτιμηθεί το ρίσκο, τότε πρέπει να γίνεται ο αποπαρασιτισμός τουλάχιστον κάθε τρεις μήνες. Μελέτες έχουν δείξει ότι 3 αποπαρασιτισμοί ετησίως ΔΕΝ επαρκούν και δεν προσφέρουν την απαιτούμενη προστασία για το ζώο.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα όσον αφορά στον αποπαρασιτισμό των κατοικιδίων; Το περιοδικό “Κατοικίδια εν δράσει” πραγματοποίησε μία πανελλαδική διαδικτυακή έρευνα, με σκοπό τη διερεύνηση του τρόπου ζωής των κατοικίδιων. Στην έρευνα συμμετείχαν 504 ιδιοκτήτες σκύλων και 247 ιδιοκτήτες γατών.
Για τη συχνότητα του αποπαρασιτισμού παρατηρήθηκαν μεγάλες διαφορές στις απαντήσεις του κόσμου, καθώς και σημαντικές αποκλίσεις από τα συνιστώμενα. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό οργανισμό ESCAAP, οι σκύλοι που κυνηγούν, ταξιδεύουν ή ακολουθούν ωμή διατροφή ανήκουν σε ομάδα υψηλού ρίσκου και συστήνεται ο αποπαρασιτισμός να γίνεται μηνιαία, ενώ στο παραπάνω δείγμα το 80% αυτών των σκύλων έκαναν αποπαρασιτισμό μόλις 4 ή και λιγότερες φορές ετησίως. Για το πρόγραμμα του αποπαρασιτισμού ο κτηνίατρος μπορεί να εκτιμήσει τον τρόπο ζώης του ζώου και να συστήσει το κατάλληλο σκεύασμα και τη συχνότητα χορήγησης, ώστε να καλύψει το κατοικίδιο, αλλά και εσάς από τα ενδοπαράσιτα.
