Γράφει ο Χρήστος Πανουσάκης, ερασιτέχνης εκτροφέας καναρινιών Timbrado Espaniol, μέλος του συλλόγου ΕΛ.ΣΥ.ΤΙ.
Γύρω στο 1400, κατά τη διάρκεια μίας ναυτικής αποστολής στα Κανάρια Νησιά, υπό τις οδηγίες του Ερρίκου του Γ’, ανακαλύφθηκε ένα πτηνό σε άγρια κατάσταση, το οποίο γοήτευσε και εντυπωσίασε τους εξερευνητές, τόσο για την ομορφιά του όσο και για το κελάηδισμά του. Γοητεύτηκαν τόσο πολύ, που αποφάσισαν κατά την επιστροφή τους να πάρουν μαζί τους μερικά ζευγάρια από αυτά τα πουλιά. Τα καναρίνια πήραν το όνομά τους από τα Κανάρια Νησιά (ονομάστηκαν έτσι από τον ιστορικό Πλίνιο, λόγω των άγριων σκύλων -λατινικά “canes”- που ζούσαν εκεί).
Ποια είναι η ρίζα του ισπανικού Τimbrado; Οι όποιες απόπειρες να ανιχνευτούν οι πρόγονοί του απεδείχθησαν μάταιες. Οι πρώτοι εκτροφείς στην Καταλονία, με επιλεκτική διαλογή κατάλληλων απογόνων, κατάφεραν να έχουν καναρίνια με εξαιρετικό ρεπερτόριο από μεταλλικές νότες, ζωηρές και ποικίλες. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1936, αυτά τα δείγματα σχεδόν εξαλείφθηκαν. Έπειτα από την επιμονή και διεξοδική μελέτη της μελωδίας του, μία ομάδα εκτροφέων στη Μαδρίτη προσπάθησε να επαναφέρει την καθαρότητα της συγκεκριμένης φυλής. Το αποτέλεσμα αυτής της σκληρής προσπάθειας, ήρθε το Φεβρουάριο του 1962 στις Βρυξέλλες, όταν η γενική συνέλευση της Παγκόσμιας Ορνιθολογικής Ομοσπονδίας θέσπισε ομόφωνα την παγκόσμια αναγνώριση αυτής της ισπανικής φυλής.
Εμφανισιακά πρότυπα της φυλής Τimbrado:
• Πρέπει να έχει μήκος μεταξύ 13 και 14cm.
• Τα πόδια του θα πρέπει να είναι υπό γωνία σε στάση και όχι ίσια.
• Το φτέρωμά του να είναι σχεδόν εφαρμοστό στο σώμα και να διασταυρώνονται λίγο στο τέλος και όχι σγουρό ή άλλου είδους πτέρωμα.
• Χρωματισμοί φτερών που φέρουν ίχνη από λιπόχρωμα κίτρινο-κόκκινο, δεν είναι αποδεκτοί.
• Τα μάτια θα πρέπει να είναι μαύρα, καφέ ή γκρι. Το κόκκινο υποδηλώνει αλλοίωση της φυλής.
Φωνητικά πρότυπα της φυλής Timbrado:
Το κελάηδισμά του θα πρέπει να αποτελείται από 12 νότες, οι οποίες είναι οι κάτωθι:
• Timbre metallico • Timbre intermedio
• Timbre profundo • Nota Batilda
• Cascabeleo • Cloqueos
• Castanuela • Chau-Chau
• Piau-Piau • Floreos de Adorno
• Campana • Duos
Yπάρχουν και τρεις ανεπιθύμητες νότες, όπως ορίζει και η ονομασία τους:
• Rascadas/Roces
•Estridencias
•Nasalidad/Afonia
Οι μιμητικές ιδιότητες του Timbrado μέσω της σωστής εκπαίδευσης είναι προσόν, αλλά αποτελούν επίσης και μειονέκτημα, ιδίως όταν ακούν αρνητικές νότες. Γενικά, η διδασκαλία είναι απαιτητική. Αν και το κελάηδισμά του είναι δυνατό, η χροιά του δεν πρέπει να είναι τραχιά ή διαπεραστική. Τα Timbrados μπορούν να εκπαιδευτούν πάνω σε ρεπερτόρια άλλων Timbrado, καθώς και να κελαηδούν διαδοχικά με άλλα, προσφέροντας μία αρμονία.
Υπάρχουν δύο τρόποι βαθμολόγησης της FOE και της FOCDE.
Tα Τimbrados χωρίζονται σε τρεις υποκατηγορίες, βάσει της εκφοράς και της μελωδίας τους.
• Classico: Λέγονται κλασικά, γιατί ήταν τα πτηνά που αναγνωρίστηκαν πρώτα από την Παγκόσμια Ορνιθολογική Ομοσπονδία (COM). Έχουν μεγάλη και διαρκή ποικιλία μελωδιών.
• Floreados: Κελαηδούν περισσότερο τις μη συνεχόμενες νότες (floreos), λιγότερο τις ημισυνεχείς νότες και καθόλου τις συνεχόμενες νότες (timbres).
• Intermediate: Eίναι κάτι μεταξύ των παραπάνω δύο υποκατηγοριών.
Το πρώτο που πρέπει να ληφθεί υπόψιν σε ό,τι αφορά την εκτροφή-εκπαίδευση-προετοιμασία μελωδίας για διαγωνισμούς, είναι η γενετική.
Η μελωδία-ρεπερτόριο εκφράζεται από τα αρσενικά πουλιά, κάτι που ξεκινάει από την ημέρα της γέννησής τους. Η μελωδία-ρεπερτόριο που ακούν, θα επηρεάσει τη μετέπειτα μελωδία τους. Αυτή η λήψη γίνεται ακουστικά, αλλά η πραγματική επεξεργασία λαμβάνει χώρα στον εγκέφαλό τους. Αναπτύσσεται στην περιοχή “ανώτερο φωνητικό κέντρο” έως την ηλικία των 8 μηνών. Η διεύρυνση αυτής της περιοχής γίνεται μέσω της αύξησης της παραγωγής τεστοστερόνης.
Το καναρίνι φωνής κληρονομεί τέσσερα πολύ σημαντικά στοιχεία, όσον αφορά στη μελωδία-ρεπερτόριό του.
1. Την επιθυμία του ή την προδιάθεση να κελαηδήσει.
2. Τα κληρονομικά προτερήματα του αναπνευστικού συστήματος και τη λειτουργία κάθε τμήματος αυτού (π.χ., το στόμα, τη γλώσσα, τη σύριγγα, τις φωνητικές χορδές, πνεύμονες, μυικό σύστημα κ.λπ.)
3. Τις νευρολογικές και ψυχολογικές συνιστώσες, συμπεριλαμβανομένων και του “ανώτερου φωνητικού κέντρου”, καθώς και την ικανότητα μάθησης του πτηνού να κελαηδά ό,τι ακούει από άλλα πουλιά (δασκάλους), δια μέσω της επανάληψης.
4. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μελωδίας (συγκεκριμένες περιόδους τραγουδιού, νότες, ρεπερτόριο) που ποικίλλουν ανάλογα με το ρεπερτόριο.
Το Timbrado που θα συμμετέχει σε διαγωνισμούς θα πρέπει να έχει ακολουθήσει αυστηρό πρόγραμμα προετοιμασίας. Σε αντίθεση με άλλα καναρίνια φωνής, όπως το Waterslager, το Timbrado δεν πρέπει να καλύπτεται ή να παραμένει στο σκοτάδι κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, παρά μόνο στο τελικό στάδιο αυτής. Τέλος, είναι σημαντικό να είναι πλήρως εξοικειωμένα με τους ανθρώπους.
Συνοψίζοντας, το καναρίνι Timbrado θα πρέπει να εκτρέφεται με γνώσεις, συνεχή ακουστική εξέλιξη και εκπαίδευση, κατά κύριο λόγο, από εκείνους, με κύριο μέλημα και γνώμονα τη φωνητική εξέλιξη του είδους και την καθαρότητα της φυλής. Με λίγα λόγια, να δίνουν έμφαση στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα ή στο χρωματισμό. Καλή και σεβαστή η χρωματική εξέλιξη, όμως ο πρωταρχικός γνώμονας θα πρέπει να είναι το κελάηδισμα, αφού αυτό είναι το κύριο ζητούμενο στα καναρίνια φωνής.
