Παγκόσμια Μέρα Ζώων: Νιώσε, Μίλησε, Δράσε, Άλλαξε!

Γράφει η Κατερίνα Παπαποστόλου, Εκπαιδευτικός- Ζωοθεραπεύτρια, Συγγραφέας, Ιδρύτρια Ζω.Ε.Σ.

Η 4η Οκτωβρίου δεν είναι σίγουρα μονάχα μία ημερομηνία στο ημερολόγιο ούτε μια «Παγκόσμια Μέρα» ή μία «γιορτή». Είναι μια ηχηρή φωνή, μια κραυγή, ένα κάλεσμα να θυμηθούμε τη θέση μας στον κόσμο ως συνδημιουργούς και όχι ως κυρίαρχους. Η 4η Οκτωβρίου έρχεται επίσης κάθε χρόνο για να μας υπενθυμίσει κάτι που πολλοί προσπαθούν να ξεχάσουν: τα ζώα δεν μας ανήκουν, η φύση δεν μας ανήκει. Αυτή η μέρα είναι ένας σταθμός αυτοκριτικής για το πώς τοποθετούμαστε απέναντι σε κάθε μορφή ζωής. Είναι μία μέρα που καλούμαστε να αναμετρηθούμε με την αλήθεια πως ο σεβασμός στη ζωή δεν είναι προαιρετικός, αλλά οφειλή μας απέναντι σε κάθε πλάσμα που ζει δίπλα μας, αναπνέει ανάμεσά μας, περιμένει να νιώσει λίγη αγάπη και να ζήσει με αξιοπρέπεια. Δεν είναι σίγουρα μια άλλη μία μέρα για «ευχές» και «λυπημένα emoji» στα social, αλλά μια μέρα που ζητά από εμάς να κοι- ταχτούμε στον καθρέφτη και να αναρωτηθούμε: Τι κάνουμε πραγματικά για εκείνα τα μάτια που μας κοιτούν χωρίς να μπορούν να μιλήσουν;

Η Παγκόσμια Μέρα Ζώων έρχεται κάθε χρόνο για να θυμίσει ότι η ζωή δεν μετριέται σε είδος, σε μέγεθος ή σε χρήμα. Ότι η ελευθερία, η ασφάλεια και η αξιοπρέπεια δεν είναι προνόμιο των λίγων, αλλά δικαίωμα όλων. Αυτή η μέρα μάς υπενθυμίζει ότι δεν αρκεί να λυπόμαστε όταν βλέπουμε εικόνες κακοποίησης, να θυμώνουμε για λίγο και μετά να συνεχίζουμε τη ζωή μας σαν να μην συνέβη τίποτα. Μας καλεί να αναλάβουμε δράση. Να γίνουμε φωνή για όσους δεν έχουν. Να γίνουμε το χέρι που θα βοηθήσει, το σπίτι που θα ανοίξει, το βλέμμα που θα προσέξει εκείνους που όλοι οι άλλοι αγνοούν. Για την ιστορία, το 1931 στη Φλωρεντία, περιβαλλοντιστές καθιέρωσαν την 4η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Μέρα Ζώων, μια ημέρα που ξεκίνησε για τα υπό εξαφάνιση ζώα και γρήγορα επεκτάθηκε για να αφορά όλα τα πλάσματα του πλανήτη. Η ημέρα συμπίπτει με τη μνήμη του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, ιδρυτή του Τάγματος των Φραγκισκανών, που είναι μια από τις πιο αγαπητές μορφές της Καθολικής Εκκλησίας. Γνωστός για την απλότητα, την ταπεινότητα και τη φτώχεια που επέλεξε στη ζωή του, δίδαξε την αγάπη και τον σεβασμό προς κάθε μορφή ζωής, θεωρώντας όλα τα πλάσματα ως «αδέλφια» μας. Σύμφωνα με την παράδοση, μιλούσε στα πουλιά και ημέρευε άγρια ζώα με τη στάση και την καλοσύνη του. Αρκετά χρόνια μετά, το 1978 υπογράφτηκε στο Παρίσι η Διεθνής Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων, αλλά ακόμη και σήμερα, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, αυτά τα δικαιώματα παραβιάζονται καθημερινά.

Αν κάνουμε μια ιστορική αναδρομή, ο Πυθαγόρας που πίστευε πως άνθρωποι και ζώα έχουν την ίδια ψυχή, αγόραζε ζώα από την αγορά για να τα ελευθερώσει. Ο Βολταίρος, ο Ρουσσώ, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι μίλησαν για το δικαίωμα των ζώων να μην υποφέρουν. Ο Αριστοτέλης, από την άλλη, έθεσε τα ζώα χαμηλότερα από τον άνθρωπο, μια ιδέα που καθόρισε τη Δύση για αιώνες, μέχρι να εμφανιστεί ο Richard Ryder και να εισαγάγει τον όρο «σπισισμός», ενώ ο Peter Singer με την «Απελευθέρωση των Ζώων», έκανε παγκόσμιο το αίτημα για σεβασμό απέναντί τους. Στο σήμερα όμως τίποτα ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει. Τα ζώα συνεχίζουν να υποφέρουν σε εργαστήρια πειραμάτων. Υποφέρουν πίσω από τα κάγκελα ζωολογικών κήπων, δελφιναρίων και άλλων χώρων όπου φυλακίζονται για να αποτελέσουν θέαμα. Η χρήση βίας στην εκπαίδευση σκύλων συνεχίζεται και μάλιστα πολλαπλασιάζεται επικίνδυνα, τα παράνομα εκτροφεία επίσης, οι συλλέκτες ζώων, οι εγκαταλείψεις. Η Ελλάδα, το 2012, έκανε ένα μεγάλο βήμα, απαγορεύοντας τα ζώα στο τσίρκο, σώζοντας χιλιάδες πλάσματα από βασανισμούς στο όνομα της «διασκέδασης». Όμως οι προκλήσεις δεν τελειώνουν εδώ. Η άγρια ζωή γίνεται τρόπαιο στις βιτρίνες και στα σπίτια ανθρώπων που κρατούν φυλακισμένα πλάσματα που ανήκουν στα δάση και τις θάλασσες. Ζώα σκοτώνονται για το δέρμα και τη γούνα τους, για να γίνουν είδη πολυτελείας, ενώ εκατομμύρια άλλα στοιβάζονται σε σφαγεία, μόνο και μόνο για να καταλήξουν σε ένα πιάτο για «λίγα λεπτά ευτυχίας». Τα αδέσποτα ζώα που κυκλοφορούν στους δρόμους, παλεύουν καθημερινά για την επιβίωσή τους.

Αυτή η μέρα μπορεί να γίνει η αρχή, ώστε τα παιδιά να μεγαλώσουν με αξίες σεβασμού και ενσυναίσθησης, και να διαμορφώσουν έναν κόσμο όπου κανένα πλάσμα δεν θα θεωρείται αναλώσιμο. Γιατί η αλλαγή ξεκινά από την εκπαίδευση. Αλλά με τα σχολικά βιβλία να ξεκινούν να αλλάζουν. Γιατί δεν γίνεται να αλλάξει η αντίληψη για τα ζώα, όταν σε αυτά αναφέρεται πως τα ζώα υπάρχουν κοντά στον άνθρωπο για να τον υπηρετούν. Αν ακόμη και σήμερα, τα παιδιά διδάσκονται για τα έθιμα που κακοποιούν ζώα, πώς να περιμένουμε μετά να σεβαστούν τη ζωή; Η αλλαγή της νοοτροπίας πρέπει να γίνει τώρα, με παιδεία που να καλλιεργεί την ενσυναίσθηση, τη συμπόνια, τον σεβασμό σε κάθε ζωή. Όμως υπάρχει και η άλλη πλευρά. Ανθρώπων που κάθε μέρα διαλέγουν να σταθούν δίπλα στα ζώα, να γίνουν η φωνή τους, να επιλέξουν τον δύσκολο δρόμο της προσφοράς, της ενσυναίσθησης και της δράσης.

Αν έρθει μια μέρα που δεν θα χρειάζεται να υπάρχουν Παγκόσμιες Μέρες Ζώων και Αδέσποτων Ζώων, θα ξέρουμε πως τότε, επιτέλους, έχουμε γίνει ο κόσμος που αξίζει σε όλους να ζούμε.

Η φιλοζωία ή ζωοφιλία δεν είναι χόμπι, δεν είναι πολυτέλεια, δεν είναι μόδα. Είναι στάση ζωής. Είναι το να ανοίγεις την καρδιά σου για εκείνα που δεν μπορούν να σου το ζητήσουν. Είναι το να αντιλαμβάνεσαι πως ο σεβασμός στη ζωή είναι αδιαπραγμάτευτος. Και πως χρειάζεται να αναλάβεις δράση. Να υιοθετήσεις, να στηρίξεις ένα καταφύγιο, να ταΐσεις, να καταγγείλεις την κακοποίηση, να μιλήσεις, να υπερασπιστείς εκείνους που δεν έχουν φωνή. Να κάνεις το καλύτερο, πολύ ή λίγο δεν έχει σημασία, που μπορείς. Κάποιοι θα πουν: «Εδώ άνθρωποι πεινάνε, τα ζώα θα ταΐσουμε;». Μα η αγάπη και η προσφορά δεν είναι ποσοτικά περιορισμένες. Όταν βοηθάς έναν άνθρωπο ή ένα ζώο, μαθαίνεις να βοηθάς όλους. Όταν προστατεύεις ένα πλάσμα, μαθαίνεις να σέβεσαι τη ζωή. Η κακοποίηση των ζώων στην Ελλάδα, δυστυχώς, συνεχίζεται και πολλές φορές είναι καθημερινότητα. Και η σιωπή μας, μας καθιστά συνένοχους. Το «δεν κατάλαβα ότι το βασάνισα», το «έτσι τα έμαθα», το «έτσι κάνουν όλοι», δεν είναι δικαιολογίες. Είναι συνέργεια στο έγκλημα. Η φιλοζωία είναι η πράξη αγάπης που καθορίζει την ποιότητα της κοινωνίας μας. Και είναι μια επιλογή που μπορεί να την κάνει ο καθένας μας. Δεν χρειάζεται να υιοθετήσεις εκατό ζώα για να είσαι φιλόζωος. Αρκεί να ανοίξεις την καρδιά σου και να βοηθήσεις όσα μπορείς. Έστω ένα! Αρκεί να είσαι συμπονετικός. Αρκεί να μην προσπερνάς ένα πλάσμα που υποφέρει. Η αλλαγή εξάλλου, θα έρθει μόνο αν αλλάξουν οι πεποιθήσεις μας. Αν αποφασίσουμε πως η αγάπη για τα ζώα δεν είναι υποχρέωση, αλλά καθρέφτης του ποιοι είμαστε ως άνθρωποι. Αυτή η μέρα, η κάθε μέρα, ας είναι μια υπενθύμιση πως δεν υπάρχει μικρή πράξη καλοσύνης. Πως καμία φωνή που υψώνεται για τα ζώα δεν πάει χαμένη. Πως κάθε ζωή αξίζει τον σεβασμό μας. Πως αν θέλουμε να ζήσουμε σε έναν καλύτερο κόσμο, πρέπει να ξεκινήσουμε από τα πιο αδύναμα και σιωπηλά μέλη του. Κι αν έρθει μια μέρα που δεν θα χρειάζεται να υπάρχουν Παγκόσμιες Μέρες Ζώων και Αδέσποτων Ζώων, θα ξέρουμε πως τότε, επιτέλους, έχουμε γίνει ο κόσμος, ο κόσμος που αξίζει σε όλους να ζούμε. Μέχρι τότε, ας είμαστε η φωνή τους, η ελπίδα τους, η αγκαλιά τους. Γιατί τα ζώα δεν ανήκουν σε κανέναν. Είναι συνοδοιπόροι μας και όχι δούλοι μας. Κάποτε η συζήτηση για τα δικαιώματα των ζώων ήταν επίκαιρη. Σήμερα είναι αναπόφευκτη, επείγουσα, αναγκαία. Γιατί αν υπάρχει ένα μάθημα που μας δίδαξε η ζωή, είναι πως η μοίρα μας και η μοίρα τους είναι κοινή. Αυτή η μέρα δεν είναι γιορτή λοιπόν. Είναι υπόσχεση ότι θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για έναν κόσμο όπου κανένα πλάσμα δεν θα γεννιέται για να πεθάνει αβοήθητο, δεν θα ζει φυλακισμένο για να διασκεδάσει το βλέμμα μας, δεν θα πετιέται στον δρόμο όταν πάψει να μας βολεύει. Είναι η μέρα που μας προκαλεί να αλλάξουμε όσα θεωρούμε δεδομένα. Να διεκδικήσουμε νόμους που προστατεύουν, να απαιτήσουμε δικαιοσύνη για τα ζώα που κακοποιούνται, να μάθουμε στα παιδιά μας ότι η φιλοζωία δεν είναι υποχρέωση, αλλά ο τρόπος να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Κι αν θέλεις να γιορτάσεις πραγματικά αυτή τη μέρα, κάνε κάτι μικρό αλλά σημαντικό: Υιοθέτησε. Στείρωσε. Τάισε ένα αδέσποτο. Στήριξε ένα καταφύγιο. Μίλα για τη βία που είδες. Δίδαξε στα παιδιά σου τον σεβασμό για κάθε ζωή. Μπορεί να μην αλλάξεις τον κόσμο ολόκληρο, αλλά θα αλλάξεις όλο τον κόσμο ενός πλάσματος που σε έχει ανάγκη. Γιατί στο τέλος, η 4η Οκτώβρη είναι για εκείνους που περπατούν ανάμεσά μας, αθόρυβα αλλά γενναία. Για εκείνους που μας θυμίζουν τι σημαίνει να αγαπάς χωρίς όρους. Κι αν είναι να υποσχεθείς κάτι σήμερα, ας είναι ότι δεν θα μείνεις σιωπηλός. Ότι θα γίνεις η αλλαγή που περιμένουν.

Γιατί η Παγκόσμια Μέρα Ζώων είναι μια πολύ σημαντική μέρα για να αποφασίσουμε τι άν- θρωποι θέλουμε να είμαστε τελικά και σε ποια πλευρά της ιστορίας θέλουμε να σταθούμε.

Προβολές άρθρου: 0

ΔικαιώματαΖώων ΖώαΔενΜαςΑνήκουν ΠαγκόσμιαΜέραΖώων ΣεβασμόςΣτηΖωή ΥιοθέτησεΜηνΑγοράζεις φιλοζωία