Η καρδιακή ανεπάρκεια στον σκύλο είναι μια προοδευτική και συχνά χρόνια πάθηση κατά την οποία η καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει επαρκώς αίμα ώστε να καλύψει τις ανάγκες των υπόλοιπων οργάνων για να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους.
Γράφει ο Νικόλαος Νικολαΐδης, κτηνίατρος, επικεφαλής Παθολογικού Τμήματος της Κτηνιατρικής Κλινικής Αγαθαγγελίδη
Η καρδιακή ανεπάρκεια δεν είναι μια ενιαία ασθένεια, αλλά το αποτέλεσμα διαφόρων κα- ταστάσεων που επηρεάζουν τη δομή ή τη λειτουργία της καρδιάς. Όταν η καρδιά εξασθενήσει, δεν μπορεί να κυκλοφορεί το αίμα σωστά, οδηγώντας σε συγκέντρωση υγρών στους πνεύμονες (πνευμονικό οίδημα) ή και στην κοιλιά (ασκίτης). Η συχνότερη καρδιοπάθεια του σκύλου είναι η εκφύλιση μιτροειδούς βαλβίδας, πολύ συχνή σε μικρόσωμες φυλές μεγάλης ηλικίας και κληρονομικής αιτιολογίας στα Cavalier King Charles Spaniel. Η μιτροειδής βαλβίδα μεταξύ κόλπου και κοιλίας δεν κλείνει σωστά, προκαλώντας διαρροή αίματος ( παλινδρόμηση). Η Διατατική καρδιομυοπάθεια (DCM) επικρατεί κυρίως σε μεγαλόσωμες φυλές όπως Doberman, Boxer, Great Dane. Τα τοιχώματα της καρδιάς γίνονται λεπτά και αδύναμα και η συστολική λειτουργία του μυοκαρδίου είναι μειωμένη. Καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προέλθει και από τη διροφιλαρίωση του σκύλου (σκουλήκι της καρδιάς). Υπάρχουν και συγγενείς καρδιοπάθειες, όπως στένωση αορτής ή πνευμονικής αρτηρίας και ο παραμένων αρτηριακός πόρος (PDA). Τέλος υπάρχουν κι οι αρρυθμίες ή περικαρδιακές παθήσεις (περικαρδιακή συλλογή) που μπορούν να οδηγήσουν σε απορρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας. Τα κυριότερα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας είναι εύκολη κόπωση, η δύσπνοια ή γρήγορη αναπνοή (ιδίως και σε κατάσταση ηρεμίας), ο βήχας (ειδικά τη νύχτα ή μετά από άσκηση), οι συγκοπές ή τα λιποθυμικά επεισόδια καθώς κι ο ασκίτης (συσσώρευση υγρού στη κοιλιακή κοιλότητα). Αν εμφανίσει το ζώο κάποιο από τα συμπτώματα πρέπει άμεσα να προσκομιστεί σε κτηνιατρείο. Κατά την κλινική εξέταση του κτηνιάτρου, με ακρόαση της καρδιάς και των πνευμόνων θα ελεγχθεί η ύπαρξη ή μη φυσήματος καθώς και η ύπαρξη πνευμονικού οιδήματος (υγροί ρόγχοι). Εφόσον το ζώο σταθεροποιηθεί πρώτα (ίσως χρειαστεί οξυγονοθεραπεία) θα υποβληθεί αρχικά σε ακτινογραφίες θώρακα, για έλεγχο πνευμονικού οιδήματος και καρδιομεγαλίας. Έπειτα απαραίτητος κρίνεται ο υπέρηχος καρδιάς για αξιολόγηση της δομής και της λειτουργίας της, την αξιολόγηση των κόλπων και των κοιλιών, των βαλβίδων καθώς και των αγγείων της πνευμονικής κυκλοφορίας. Ο υπέρηχος καρδιάς είναι το πιο βασικό διαγνωστικό μέσο για την ανίχνευση του είδους της καρδιοπάθειας. Πολλές φορές κρίνεται σκόπιμο και το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) για την καταγραφή αρρυθμιών όπως κολπικός ινιδισμός ή κολποκοιλιακοί αποκλεισμοί. Στο διαγνωστικό πλάνο επιβεβλημένες είναι επίσης οι αιματολογικές εξετάσεις για έλεγχο ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας, ειδικά πριν τη χορήγηση των καρδιοφαρμάκων όπως επίσης και τεστ ταχείας ανίχνευσης του αντιγόνου για το σκουλήκι της καρδιάς (Dirofilaria)
Αντιμετώπιση και Θεραπεία: Η καρδιακή ανεπάρκεια δεν είναι πλήρως ιάσιμη, αλλά μπορεί να ελεγχθεί με κατάλληλη αγωγή. Το συχνότερο φάρμακο και ως σωστικό μέτρο είναι τα διουρητικά (π.χ. φουροσεμίδη-lasix) για απομάκρυνση υγρών από τους πνεύμονες σε περίπτωση πνευμονικού οιδήματος. Τις περισσότερες φορές για τη σταθεροποίηση του ζώου κρίνεται απαραίτητη η νοσηλεία του σε κλωβό οξυγόνου και η χορήγηση διουρητικών μέχρι αποτελέσμα- τος. Για τη σταθεροποίηση και τη χρόνια διαχείριση χρησιμοποιούντα ινοτρόπα φάρμακα (π.χ. πιμοβενδάνη) για ενίσχυση της συσταλτικότητας της καρδιάς όπως και Αναστολείς ACE (π.χ. βεναζεπρίλη, εναλαπρίλη) για μείωση της πίεσης στο κυκλοφορικό. Σε περίπτωση αρρυθμιών επιλέγονται κατάλληλα αντιαρρυθμικά φάρμακα. Για τη διροφιλαρίωση πρέπει πρώτα να γίνει σταδιοποίηση του νοσήματος από καρδιολόγο κι έπειτα να επιλεχθεί το κατάλληλο θεραπευτικό πρωτόκολλο. Συστήνονται από τον κτηνίατρο τακτικοί επανέ- λεγχοι (τουλάχιστον κάθε 6 μήνες εφόσον δεν υπάρχει επιδείνωση των συμπτωμάτων). Σημαντική είναι η παρακολούθηση της αναπνο- ής στο σπίτι (π.χ. μέτρηση αναπνοών ανά λεπτό όταν ο σκύλος κοιμάται).
Πρόγνωση και Ποιότητα Ζωής: Με την κατάλληλη φροντίδα, πολλοί σκύλοι ζουν αρκετά χρόνια με καλή ποιότητα ζωής. Η πρόγνωση εξαρτάται από τη σοβαρότητα, την ηλικία, τη φυλή και τη συμμόρφωση με τη θεραπεία. Η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική.