Το “κάτσε” είναι συνήθως το πρώτο πράγμα που οι άνθρωποι διδάσκουν τα κουτάβια τους χωρίς να σκέφτονται ούτε τις συνέπειες αλλά ούτε και το λόγο για τον οποίο το ζητάνε. Θελήσαμε να μάθουμε περισσότερα για το κάθισμα στους σκύλους κι έτσι, πριν πολλά χρόνια εγώ και οι μαθητευόμενοι εκπαιδευτές μου ξεκινήσαμε το “sit study” (μελέτη πάνω στο κάθισμα) το οποίο είναι μία συνεχής έρευνα, εδώ και πάνω από 20 χρόνια τώρα, με εκπληκτικά αποτελέσματα. Έχουμε παρατηρήσει αρκετές χιλιάδες σκύλους και μάθαμε πολλά πράγματα τα οποία προηγουμένως δεν γνωρίζαμε. Πρώτον, μάθαμε ότι εάν οι σκύλοι έχουν την επιλογή, δεν κάθονται τόσο συχνά. Στέκονται όρθιοι, ξαπλώνουν και κάθονται σε πολύ συγκεκριμένες περιστάσεις.
γράφει η Τούριντ Ρούγκας – Εκπαιδεύτρια Σκύλων Μετάφραση /Επιμέλεια: Εύη Καπανιέρη
Εν μέρει, σχετίζεται με τη φυλή, την ηλικία, τη δομή του σώματος και τη σωματική υγεία, επομένως, μπορεί να υπάρχουν διαφορές από σκύλο σε σκύλο, αλλά γενικά όλοι οι σκύλοι κάθονται πολύ λιγότερο από δική τους επιλογή απ’ ότι όταν τους το ζητάμε εμείς. Δεν είναι το προτιμότερο για κείνους και γι ́ αυτό πρέπει να τους ακούμε. Η φύση γνωρίζει καλύτερα.
Κοιτώντας τους λόγους για τους οποίους γίνεται αυτό, μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα τι συμβαίνει:
1.Χρειάζεται πολλή ενέργεια και πολλοί μυες να δουλέψουν για να καθίσει και να σηκωθεί ξανά ένας σκύλος. Χρειάζεται πολύς χρόνος για τα μωρά να εξασκήσουν τους μυς τους και να αποκτήσουν την απαιτούμενη δύναμη για να το κάνουν. Το ίδιο ισχύει και για τα κουτάβια. Αυτό γιατί πολύ απλά, δεν έχουν την απαιτούμενη μυϊκή δύναμη να κάνουν όλες αυτές τις ασκήσεις για το “κάτσε” που τους ζητάμε κι έτσι αυτή η άσκηση θα γίνει επώδυνη και θα υπάρχει κίνδυνος να τραυματιστούν οι αρθρώσεις με το να γίνεται αυτό τόσο συχνά και για τόσο μεγάλη διάρκεια. Έτσι, κάθονται στραβά, τεντώνουν τα πόδια προς τα μπρος και ξαπλώνουν γρήγορα. Γίνεται πολύ επώδυνο. – Κατά τη διάρκεια των εκπαιδευτικών συνεδριών κάποιες φορές ζητιέται από εκείνους να κάθονται από 10-20 έως και 60 φορές. Φανταστείτε πως οι μύες αυτοί θα πονούν και θα ενοχλούν το κουτάβι. Προσπαθήστε να το κάνετε οι ίδιοι!
2.Το ίδιο θα συμβεί και όταν γεράσουν και χάσουν τη μυϊκή τους δύναμη. Ποτέ μη ζητάτε από έναν ηλικιωμένο σκύλο να καθίσει! Μπορεί πραγματικά να του προκαλέσει τεράστιο πόνο. – Κάποιοι σκύλοι δεν έχουν τέτοια σωματική διάπλαση η οποία να είναι κατάλληλη για το κάθισμα – όπως είναι τα λαγωνικά, με τους πολύ μακριούς μηρούς τους.
3.Όταν γεννιούνται τα κουτάβια, δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένα, και οι ακτινογραφίες δείχνουν ότι οι σύνδεσμοι δεν συγκρατούν ακόμη σωστά τις αρθρώσεις- στην πραγματικότητα ακόμη “επιπλέουν”. Σιγά σιγά, μεγαλώνοντας, θα δέσουν, αλλά αυτό θα πάρει αρκετούς μήνες. Το να τους βάζουμε να κάθονται σημαίνει ότι μπορεί να βγουν από τη θέση τους επειδή δεν υπάρχουν αρκετοί μύες να τους συγκρατήσουν. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα εφ’ όρου ζωής.
Οι μαθητές μου παρατήρησαν τους σκύλους να κάθονται κατά βούληση και τα αποτελέσματα ήταν συγκλονιστικά: Τα λαγωνικά στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν κάθονταν ποτέ. Ξάπλωναν κατευθείαν. Εξίσου και οι σκύλοι με προβλήματα υγείας. Το ίδιο και οι ηλικιωμένοι σκύλοι. Οι υγιείς ενήλικες σκύλοι επέλεγαν να κάθονται, αλλά κατά πολύ λιγότερο απ’ ότι τους ζητάμε εμείς να το κάνουν. Ένας σκύλος παρατηρήθηκε να κάθεται μόνο μία φορά κατά τη διάρκεια τριών μηνών. Μελέτες σαν αυτή μας δείχνουν πολλά για το τι είναι φυσικό και κατάλληλο για τους σκύλους και θα πρέπει να το σεβόμαστε.
Λόγοι για τους οποίους κάθονται: Πρώτα και κύρια κάθονταν όταν χρειαζόταν, να δουν κάτι σε απόσταση. Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να σηκώσουν το κεφάλι τους και να κυρτώσουν τον λαιμό τους για να μπορέσουν να το κάνουν, λόγω της θέσης που έχουν τα μάτια. Αυτό δημιουργεί πόνο στην περιοχή του λαιμού μετά από λίγα δευτερόλεπτα κι έτσι κάθονται για να ισιώσουν το κύρτωμα του λαιμού. – Αυτός ήταν, στη συντριπτική του πλειοψηφία, ο λόγος για τον οποίο επέλεγαν να καθίσουν. Δεύτερον, κάθονταν σαν ενδιάμεση θέση ανάμεσα στη ξαπλωτή και την όρθια στάση. Έπειτα, αρκετά χαμηλά στη λίστα, κάθονταν, σαν σήμα ηρεμίας, προσπαθώντας να ηρεμήσουν κάποιον.
Έχουμε επίσης και τη μαθημένη συμπεριφορά, έτσι, εάν ζητάτε από το σκύλο σας, συχνά, να κάθεται όταν του δίνετε φαγητό, πριν βγείτε από την πόρτα και ούτω καθεξής, τότε θα του γίνει συνήθεια. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι καλό για κείνον.
Θα πρέπει να ζητάτε από τον σκύλο σας να κάθεται;
Σας συμβουλεύω να παρατηρήσετε πρώτα τον σκύλο σας. Κάθεται κάτω με ευκολία, ή φαίνεται ότι του είναι δύσκολο, το κάνει με αργή κίνηση, χωρίς προθυμία; Τότε, όχι, δεν θα πρέπει να του το ζητάτε. Γνωρίζετε ότι ο σκύλος σας έχει κάποιο σωματικό πρόβλημα, είναι ηλικιωμένος ή πολύ νεαρός κι επομένως δεν έχει ακόμα ανεπτυγμένους 50 μύες; Τότε, όχι, δεν θα πρέπει να του το ζητάτε. Έχετε έναν σκύλο λαγωνικό ή με ανατομία λαγωνικού; Τότε δεν θα πρέπει να το ζητάτε. Εάν ο σκύλος σας ανήκει σε μια πολύ μεγαλόσωμη φυλή θα χρειάζεται πολύ περισσότερη ενέργεια να καθίσει και να σηκωθεί και γι’ αυτό, επίσης, δεν θα πρέπει να του ζητάτε να το κάνει. Και για κανένα λόγο μην το ζητάτε από ένα κουτάβι που ανήκει σε κάποια μεγαλόσωμη φυλή.
Παρατηρήστε το σκύλο σας, όταν κάθεται:
Όταν κάθεται κατά βούληση, κάθεται ίσια ή κάθεται με το ένα ή και τα δύο πόδια τεντωμένα μπροστά, κάθεται μόνο στη μία πλευρά του πισινού του ή κάθεται με οποιονδήποτε άλλο αλλόκοτο τρόπο; Τότε εγώ δεν θα ζητούσα ποτέ από τον σκύλο μου να καθίσει. Θα πρέπει να επιλέξει μόνος του εάν θα το κάνει ή όχι.
Μελέτες από κτηνιατρικές σχολές έδειξαν ότι:
• Το κάθισμα για περισσότερο από ένα-δύο λεπτά εμπόδιζε την κυκλοφορία του αίματος σε τέτοιο βαθμό που η ενδοφθάλμια πίεση (*η πίεση στο μάτι) μπορεί να κάνει τους σκύλους να έχουν προβλήματα όρασης ή ακόμα μπορεί και να οδηγήσει στην τύφλωση σε περιπτώσεις όπου τους εξαναγκάζουν να κάνουν αυτή την άσκηση πολύ συχνά.
Συμπέρασμα:
Μπορείτε να ζητάτε από τον σκύλο σας να καθίσει εάν δεν είναι πολύ νεαρός σκύλος, ηλικιωμένος, εάν δεν έχει σωματικά προβλήματα ή ανατομία λαγωνικού, ή εάν δεν είναι μεγαλόσωμος και βαρύς. Ακόμα και οι ενήλικες, υγιείς και μυώδεις σκύλοι δεν θα πρέπει να κάθονται συχνά ή και για πολλή ώρα, επομένως κρατήστε το στο ελάχιστο. Επιτρέψτε στους σκύλους να επιλέξουν εάν θέλουν να καθίσουν, να ξαπλώσουν ή να είναι όρθιοι. Είναι δικαίωμα τους τι θα κάνουν. Αφού έχω κάνει όλων των ειδών τους σκύλους να καθίσουν σε εκπαιδεύσεις και διαγωνισμούς για πάνω από 30 χρόνια, άρχισα να παρατηρώ όλα τα παραπάνω και άρχισα να αναρωτιέμαι για την αναγκαιότητα αυτής της άσκησης. Έτσι, σταμάτησα να ζητάω από τους σκύλους να κάθονται εδώ και 22 χρόνια και απλώς είπα στον εαυτό μου ότι εάν ποτέ χρειαζόταν να μάθω σε έναν σκύλο να κάθεται, θα το έκανα χωρίς δυσκολία. Δεν ένιωσα ποτέ να χρειάστηκε να το κάνω. Οι σκύλοι κάνουν ό,τι τους ζητήσω, χωρίς καθόλου εντολές να καθίσουν.
Εάν θέλεις να καθίσεις, κάθισε! Εάν θέλεις ο σκύλος σου να καθίσει… σκέψου το ξανά!