Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα συντροφιάς αποτελεί αντικείμενο αυξανόμενου ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια όχι μόνο για την επιστημονική κοινότητα αλλά και για την κοινωνία γενικότερα. Σε πλήθος ερευνών τα ζώα συντροφιάς έχουν συνδεθεί με σημαντικά οφέλη για την ψυχική και σωματική υγεία, όπως για παράδειγμα τη μείωση του άγχους, την ενίσχυση της κοινωνικοποίησης, την παροχή συναισθηματικής ασφάλειας.
γράφει η Μάρα Κτενά, Κλινική ψυχολόγος (MSc ΕΚΠΑ)
Για πολλούς κηδεμόνες τα κατοικίδια λειτουργούν ως σημείο αναφοράς σε περιόδους αλλαγών και αβεβαιότητας και η σχέση που αναπτύσσουν μαζί τους είναι μία από τις λίγες σχέσεις ανιδιοτελούς αγάπης. Αν και τα ανωτέρω θα λέγαμε πως ισχύουν γενι- κά για τους κηδεμόνες κατοικιδίων φαίνεται πως για μια συγκεκριμένη γενιά, αυτή των Millennials, τα ζώα συντροφιάς αποκτούν μια αρκετά διαφορετική θέση. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία οι Millennials αντιλαμβάνονται το ζώο συντροφιάς ως μέλος της οικογένειας και του αποδίδουν διάφορους ρόλους μεταξύ των οποίων αυτόν του παιδιού, της φίλης, του αδερφού, της παρέας κ.ά. Ορισμένα από τα γνωρίσματα αυτής της γενιάς φαίνεται να σχετίζονται με τη συναισθηματική επένδυση των Millennials απέναντι στα κατοικίδιά τους. Πρόσφατες μελέτες ανέδειξαν ότι η πα- ράταση των σπουδών, η αστάθεια στον επαγγελματικό βίο, οι συχνές αλλαγές εργασίας, η απουσία οικονομικής σταθερότητας και η καθυστέρηση στη δημιουργία οικογένειας καθώς και το γενικότερο αίσθημα ανασφάλειας και αστάθειας, που αναφέρουν οι Millennials ότι βιώνουν, τους αποθαρρύ- νει από πιο μεγάλες δεσμεύσεις, όπως η δημιουργία οικογένειας, και συμβάλουν στην επιλογή της επένδυσης σε ένα ζώο συντροφιάς ως την πιο προσιτή και ηθικά αποδεκτή μορφή συντροφιάς. Μάλιστα, η σημασία που έχουν τα ζώα συντροφιάς για αυτή τη γενιά αποτυπώνεται και στο λεξιλόγιο της σύγχρονης κοινωνίας. Ο όρος «γονείς κατοικιδίων» (pet parents) χρησιμοποιείται ολοένα και συχνότερα για να περιγράψει κηδεμόνες νεαρής ηλικίας χωρίς παιδιά – ιδίως Millennials– οι οποίοι εφαρμόζουν προς τα κατοικίδιά τους μορφές φροντίδας που προσομοιάζουν στη γονεϊκή. Σχετικές έρευνες υπογραμμίζουν ότι οι Millennials συχνά αντιμετωπίζουν τα ζώα τους ως ισότιμα μέλη της οικογένειας, κοιμούνται μαζί τους, θέτουν τις ανάγκες τους σε προτεραιότητα και παρέχουν συστηματική και υψηλού επιπέδου κτηνιατρική περίθαλψη.
Σύγχρονες μελέτες σημειώνουν επίσης ότι το ποσοστό των Millennials που έχουν υιοθετήσει ένα ζώο συντροφιάς είναι εντυπωσιακά υψηλό ξεπερνώντας σε πολλές περιπτώσεις το ποσοστό των ανθρώπων αυτής της γενιάς που έχουν παιδιά. Επίσης, σε αυτές τις έρευνες αποτυπώνεται και η μεγάλη η συναισθηματική αξία που αποδίδουν στα κατοικίδια καθώς πολλοί κηδεμόνες δήλωσαν πως θα ήταν διατεθειμένοι να αλλάξουν δουλειά, να θυσιάσουν συνήθειες ή ακόμη και να τερματίσουν προσωπικές σχέσεις εάν κάποιος δεν αποδεχόταν το κατοικίδιό τους.Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι για πολλές/-ούς κηδεμόνες η απόφαση για την υιοθεσία ενός ζώου συντροφιάς λαμβάνεται σε περιόδους προσωπικών αλλαγών ή κρίσεων, όπου κυριαρχούν δυσάρεστα συναισθήματα και τα κατοικίδια λειτουργούν ως συναισθηματικό στήριγμα. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που οι Millennials αναφέρουν ότι η σχέση με ένα ζώο συντροφιάς συνέβαλε στην «αναβάθμιση της ζωής» τους και στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Είναι εμφανές ότι η σχέση μας με τα ζώα έχει αλλάξει και υπερβαίνει σήμερα – ειδικά για τους ανθρώπους νεότερης ηλικίας – την απλή συντροφικότητα. Η σχέση των Millennials με τα ζώα συ- ντροφιάς τους και το «pet parenting» υπογραμμίζει τις ανάγκες των σύγχρονων ανθρώπων και αποτελεί έναν δείκτη για το πώς διαμορφώνονται οι έννοιες της οικογένειας και της συντροφικότητας στην εποχή μας