Η «πανδημία» του φαινομένου των αδέσποτων ζώων στη χώρα μας,
απασχολεί την κοινωνία όλο και περισσότερο. Περίπου 3 εκατομμύρια σκύλοι
και γάτες προσπαθούν να επιβιώσουν υπό αντίξοες συνθήκες στους δρόμους.
Πολύ λίγα από αυτά βρίσκουν μια θέση σε ένα καταφύγιο,
πολλά από τα οποία δυστυχώς δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε.
γράφουν οι: Θοδωρής Μουμτζίδης,Συνιδρυτής Zero Stray Pawject
Σταματίνα Σταματάκου, Διευθύντρια Zero Stray Academy,
Ελεάννα Τζίτζη-Συντονίστρια Προγραμμάτων Zero Stray Academy και Σύμβουλος Εφαρμογής Προγράμματος
Γιατί έχουμε τόσα πολλά αδέσποτα; Η απάντηση
είναι απλή. Γιατί έχουμε παραπάνω ζώα από όσα
θέλουμε. Με απλά λόγια, γεννιούνται στην Ελλά-
δα κάθε χρόνο περισσότεροι σκύλοι και γάτες
από τη ζήτηση για κατοικίδια στα ελληνικά νοικο-
κυριά. Η ζήτηση είναι ανελαστική. Η μόνη λύση
για την ισορρόπηση αυτής της αναντιστοιχίας
προσφοράς και ζήτησης είναι η μείωση των
γεννήσεων.
Πολλές από αυτές τις γέννες είναι ανεπιθύμητες.
Από ερωτηματολόγια σε ιδιοκτήτες ζώων σε δή-
μους όπου συνεργαζόμαστε, πάνω από το 60%
των γεννών δεν ήταν εσκεμμένες. Αυτά τα κου-
τάβια και γατάκια δύσκολα βρίσκουν οικογένειες
να τα υιοθετήσουν. Πολλά θα καταλήξουν εγκα-
ταλελειμμένα.
Δυστυχώς εδώ και δεκαετίες έχουμε μάθει να βά-
ζουμε τσιρότα στις πληγές και να μην βρίσκουμε τη
ρίζα του προβλήματος. Προτιμούμε να ασχολού-
μαστε με την θεραπεία παρά με την πρόληψη.
Μόνο με την εφαρμογή του νόμου
σε ό,τι αφορά την υπεύθυνη
κηδεμονία των δεσποζόμενων ζώων
θα εκλείψει το φαινόμενο των
περιφερόμενων αδέσποτων ζώων
Η είδηση της εγκατάλειψης νεογέννητων ζώων
(που αποτελεί από το 2021 κακούργημα) και οι απί-
στευτες θυσίες φιλόζωων να μαζέψουν τα αμά-
ζευτα πάντα βρίσκει το φως της δημοσιότητας,
τουλάχιστον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αντίθετα, μια ανάρτηση για την πρόληψη του
φαινομένου, με δράσεις που αφορούν τα δε-
σποζόμενα ζώα θα περάσει στα ψιλά και θα μα-
ζέψει λίγα “likes”. Όμως μόνο έτσι θα λύσουμε
το πρόβλημα. Μόνο έτσι θα εκλείψει το φαινόμε-
νο των περιφερομένων αδέσποτων. Μόνο με την
εφαρμογή του νόμου σε ό,τι αφορά την υπεύθυνη
κηδεμονία των δεσποζόμενων ζώων.
Τί εννοούμε με αυτό; Φανταστείτε το εξής. Φα-
νταστείτε έναν Δήμο όπου όλα τα δεσποζόμενα
ζώα έχουν ηλεκτρονική σήμανση. Αμέσως απο-
τρέπεται η εγκατάλειψη των ενήλικων ζώων.
Δεν χρειάζεται π.χ. να μαλώνουν οι φιλόζωοι
με τους κυνηγούς για το αν οι κυνηγοί εγκατα-
λείπουν ενήλικα ζώα τα οποία είτε αποδείχτηκαν
κροτοφοβικά είτε γέρασαν κλπ. Το τσιπαρισμέ-
νο ζώο δεν εγκαταλείπεται… τουλάχιστον όχι
χωρίς τις συνέπειες του νόμου.
Με την πλήρη εφαρμογή του 4830/2021, οι ιδιο-
κτήτες των ζώων που έχουν ηλεκτρονική σή-
μανση και είναι καταχωρημένα στο νέο Εθνικό
Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ), έχουν την
υποχρέωση να αποφασίσουν αν θα στειρώ-
σουν το ζώο τους ή αν θα αποστείλουν (μέσω
του κτηνίατρου τους) δείγμα γενετικού υλικού
στο νέο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γε-
νετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς (ΕΦΑΓΥΖΣ).
Αν δεν κάνουν ούτε το ένα ούτε το άλλο, τότε
το ΕΜΖΣ δεν θα έχει ένδειξη ούτε για στείρωση
ούτε για παροχή γενετικού υλικού και θα μπορεί
να βεβαιώνεται αυτόματα πρόστιμο 1000€, το
οποίο μάλιστα θα επαναλαμβάνεται κάθε 3 μή-
νες.
Γιατί είναι σημαντικό αυτό;
1. Παύει η επιλογή «δεν κάνω τίποτα». Οι ιδι-
οκτήτες πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στη
στείρωση ή την αποστολή γενετικού υλικού. Θα
αυξηθεί το ποσοστό στείρωσης των ζώων και
θα μειωθούν οι ανεπιθύμητες γέννες.
2. Παύει να είναι μηδενικό το κόστος της μη
στείρωσης. Η αποστολή γενετικού υλικού
κοστίζει 150€ συν 10€ για έξοδα αποστολής του
δείγματος.
3. Παύει η επιλογή εγκατάλειψης ανεπιθύ-
μητων νεογέννητων ζώων (τα οποία προ-
φανώς γεννιούνται χωρίς τσιπ) γιατί μέσω του
γενετικού υλικού ταυτοποιείται ο θηλυκός γεν-
νήτορας, ο ιδιοκτήτης του οποίου από τον νομό
θεωρείται ιδιοκτήτης των ατσιπάριστων νεο-
γέννητων, και ο οποίος πλέον διώκεται για το
κακούργημα της εγκατάλειψης νεογέννητων
ζώων και αντιμετωπίζει διοικητικό πρόστιμο
30.000€ ανά ζώο. Δεν χρειάζονται ούτε βίντεο
από την εγκατάλειψη ούτε μάρτυρες. Το γενε-
τικό υλικό από μόνο του αρκεί για να καταδι-
καστεί.
Πολύ απλά, αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε σε
μια φράση τι σημαίνει πλέον η ηλεκτρονική σή-
μανση στο πλαίσιο του νόμου 4830/2021 αυτή
θα ήταν: «Με την εφαρμογή του 4830/2021,
και ειδικά του νέου Εθνικού Μητρώου ζώων
Συντροφιάς (ΕΜΖΣ) και του Εργαστήριου Φύ-
λαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού ζώων
Συντροφιάς (ΕΦΑΓΥΖΣ), τα ζώα που έχουν
ηλεκτρονική σήμανση (microchip) έχουν την
ίδια δυνατότητα «παραγωγής» νέων αδέσπο-
των όσο ένα λούτρινο παιδικό παιχνίδι»
Πλέον το τσιπάκι γίνεται το «εμβόλιο» ενάντια
στο φαινόμενο των αδέσποτων. Αν είχαμε ένα
μαγικό ραβδί και τσιπαράμε όλα τα δεσποζό-
μενα ζώα στην Ελλάδα, δεν θα είχαμε ούτε μια
(ατιμώρητη) νέα εγκατάλειψη. Η διαχείριση των
ήδη αδέσποτων δεν θα ήταν πια μια μάχη με μια
Λερναία Ύδρα όπου τις 2-3 υιοθεσίες ακολουθεί
μια νέα εγκατάλειψη με 8 νεογέννητα.
Το «εμβόλιο» αυτό, γίνεται μόνο μια φορά στη
ζωή του ζώου, είναι 100% αποτελεσματικό, δεν
έχει παρενέργειες, και ελέγχεται ευκολά από τις
αρχές με σκάνερ.
Η Zero Stray Pawject ως οργανισμός επικε-
ντρώνεται στην πρόληψη, που δεν είναι άλλη
από την εφαρμογή του νόμου σε ό,τι αφορά
την ηλεκτρονική σήμανση των δεσποζόμενων
ζώων και την υποχρεωτικότητα της επιλογής
για στείρωση ή αποστολή γενετικού υλικού.
Αυτός θα πρέπει να γίνει ο σύγχρονος τρόπος
επίλυσης του φαινομένου των αδέσποτων. Μέσω
του Zero Stray Academy εκπαιδεύουμε για πρώ-
τη φορά τους Δήμους όχι μόνο στη διαχείριση
αλλά πάνω από όλα στην πρόληψη δημιουργίας
νέων αδέσποτων ζώων.
Επιπλέον η Zero Stray Pawject χρηματοδοτεί το
2023-2024 περισσότερες από 10.000 ηλεκτρο-
νικές σημάνσεις σε δεσποζόμενα ζώα. Σε συνέ-
χεια των προγραμμάτων με τους Δήμους Αίγινας
και Μαραθώνος, η ZSP παίρνει την πρωτοβουλία
να επιδοτήσει την τοποθέτηση ηλεκτρονικής
σήμανσης (microchip) σε ακόμα 10 δήμους της
χώρας, ξεκινώντας με τους δήμους Σαλαμίνας,
Ιστιαίας- Αιδηψού, και Μυτιλήνης. Το πρόγραμμα
υποστηρίζουν τοπικοί κτηνίατροι, εθελοντές και
φιλοζωικές οργανώσεις, η Ελληνική Αστυνομία
και το Λιμενικό. Μέσα από αυτό το πρόγραμμα
δίνεται η δυνατότητα στους κηδεμόνες να τσιπά-
ρουν το ζώο τους μόνο με 5 ευρώ (εντελώς δω-
ρεάν εφόσον είναι άνεργοι, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι,
ΑΜΕΑ, διαβιούντες με το ελάχιστο εγγυημένο ει-
σόδημα ή μονογονεϊκές οικογένειες).
Τέλος, έχουμε συνάψει Μνημόνιο Συνεργασίας
με την Ελληνική Αστυνομία και έχουμε ολοκλη-
ρώσει την πρώτη υποχρεωτική εκπαίδευση αστυ-
νομικών πρώτης γραμμής. Υπάρχει πλέον κατ’
ελάχιστον ένας εκπαιδευμένος αστυνομικός για
την προστασία των ζώων ανά Αστυνομικό Τμήμα.
Πάνω από όλα αυτό που πρέπει να ενθαρρύ-
νουμε όλοι να κάνει η Ελληνική Αστυνομία,
το Λιμενικό, οι Δημοτικές Αστυνομίες (όπου
υπάρχουν), είναι έλεγχοι για την τοποθέτηση
σήμανσης στα ζώα συντροφιάς και εφαρμογή
των διοικητικών πρόστιμων στους παραβάτες.
Η Ελληνική Αστυνομία πλέον έχει προμηθευτεί
scanners. Είναι πλέον στα χέρια των αρχών να
επιβάλουν την υποχρεωτικότητα της σήμανσης.
Χωρίς το «εμβόλιο» της ηλεκτρονικής σήμανσης
δεν θα λύσουμε το πρόβλημα. Η ΕΛΑΣ και οι
υπόλοιπες ελεγκτικές αρχές έχουν πλέον τον πιο
σημαντικό ρόλο!
Ο Θοδωρής Μουμτζίδης είναι συν-ιδρυτής του Zero
Stray Pawject και της Zero Stray Academy. Είναι σύμ-
βουλος επιχειρήσεων με εμπειρία 30 ετών και εξειδί-
κευση στον χρηματοοικονομικό τομέα. Έχει σπουδάσει
οικονομικά στο Georgetown University και Διοίκηση
Επιχειρήσεων στο Harvard Business School.
Η Σταματίνα Σταματάκου είναι Διευθύντρια του
Zero Stray Academy, δημοσιογράφος, ενεργή εθελό-
ντρια με έντονη ακτιβιστική δράση και τελειόφοιτη του
Πολιτικού της Νομικής (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης
και Δημόσιας Διοίκησης ΕΚΠΑ) Έχει συνεργαστεί με
μεγάλα μέσα ενημέρωσης και ως δημοσιογράφος εξει-
δικεύτηκε στο φιλοζωικό ρεπορτάζ πραγματοποιώντας
αυτοψίες σε δημοτικά κυνοκομεία, αναδεικνύοντας
ειδεχθείς κακοποιήσεις και θέτοντας την φιλοζωία ως
ζήτημα υψηλής πολιτικής μέσα από τη δουλειά της.
Η Ελεάννα Τζίτζη είναι τελειόφοιτος του Τμήματος
Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του
ΕΚΠΑ. Κατά τα φοιτητικά της χρόνια, εντάχθηκε σε
ερευνητική ομάδα που μελετά ζητήματα και θέματα που
άπτονται στην εφαρμοσμένη γλωσσολογία κατά την εκ-
μάθηση της τουρκικής. Έχουν πάρει μέρος σε 3 διεθνή
συνέδρια και άρθρο της έρευνας τους έχει δημοσιευθεί
στην IJLET. Ευαισθητοποιημένη από παιδί για τα ζώα,
πιστεύει ότι η ουσία βρίσκεται στις πράξεις για αυτό και
αποφάσισε εργαστεί στο Zero Stray Pawject, όπου και
αποτελεί μέλος της ομάδας από το Φεβρουάριο του
2022.
