Η πρόοδος της κτηνιατρικής επιστήμης έχει αυξήσει σημαντικά το προσδόκιμο ζωής των κατοικιδίων. Οι σκύλοι και οι γάτες ζουν περισσότερο από ποτέ και μαζί με τη μακροζωία έρχεται και η ανάγκη να κατανοήσουμε τις αλλαγές της γήρανσης, τόσο τις σωματικές όσο και τις νοητικές.
Η τρίτη ηλικία δεν είναι ασθένεια. Είναι μια φυσική φάση της ζωής του ζώου που φέρνει μια σειρά από αλλαγές στη φυσιολογία και τη συμπεριφορά που απαιτούν προσοχή και κατανόηση.
Πότε θεωρείται ότι ένα κατοικίδιο είναι ηλικιωμένο;
Η ηλικία είναι σχετική. Υπάρχουν σκύλοι 12 ετών που τρέχουν σαν κουτάβια και πιο νεαρά ζώα μπορεί να δείχνουν σημάδια κόπωσης από την ηλικία των 6-7 ετών. Όπως και στον άνθρωπο, η γενετική, η διατροφή και η ποιότητα ζωής παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι ο ρυθμός γήρανσης εξαρτάται από το είδος, τη φυλή και το μέγεθος του ζώου:
- Οι μικρόσωμοι σκύλοι θεωρούνται “ηλικιωμένοι” περίπου στα 10-12 έτη.
- Οι μεσαίοι γύρω στα 8-10 έτη.
- Οι μεγαλόσωμοι μπορεί να μπουν στη γηραιά φάση ήδη από τα 6-7.
- Οι γάτες θεωρούνται ώριμες από τα 11-12 έτη και “μεγάλες” μετά τα 14.
Ποιες αλλαγές μπορεί να παρατηρήσουμε στο κατοικίδιό μας;
Όπως συμβαίνει και στους ανθρώπους, δυστυχώς, η γήρανση στα κατοικίδια ζώα συνοδεύεται από φυσιολογικές μεταβολές σε πολλά συστήματα του οργανισμού:
- Καρδιαγγειακό και μυοσκελετικό: Μειωμένη αντοχή, αρθρίτιδα, μειωμένη κινητικότητα, μυϊκή ατροφία. Είναι λογικό τα πιο ηλικιωμένα ζώα να μην τρέχουν με την ίδια όρεξη, ορμή και ταχύτητα που είχαν κάποτε. Θα πρέπει να το έχουμε υπόψη μας και να προσαρμόσουμε τις βόλτες και την άσκηση του ζώου ανάλογα.
- Αισθητήρια όργανα: Μειωμένη όραση και ακοή. Μην ανησυχείτε, δεν χρειάζονται γυαλιά ή ακουστικά βαρηκοΐας. Απλά μην αλλάζετε συχνά τη διάταξη του σπιτιού και προσεγγίστε το ζώο πιο ήρεμα ώστε να μην τρομάξει.
- Δόντια: Τα χαλασμένα δόντια είναι συνηθισμένο εύρημα στα ηλικιωμένα ζώα και απαιτούν άμεση φροντίδα. Πέρα από τον πόνο και δυσφορία που προκαλεί, αν μολυνθεί η εξέλιξη μπορεί να είναι πολύ δυσάρεστη. Ο ετήσιος έλεγχος των δοντιών είναι απαραίτητος στην τρίτη ηλικία!
- Ορμονικό / Νευρικό σύστημα: Πέρα από τα εμφανή σημάδια της γήρανσης, υπάρχουν και ενδοκρινοπάθειες, όπως ο υποθυρεοειδισμός και ο διαβήτης που δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές και για τον λόγο αυτό συστήνεται επίσης να γίνεται ένα check up τουλάχιστον μια φορά ετησίως. Επίσης ένα από τα πιο πολύπλοκα και συχνά παραβλεπόμενα ζητήματα στους ηλικιωμένους σκύλους είναι και η γνωστική εξασθένηση, γνωστή και ως Γνωστική Δυσλειτουργία του Σκύλου (Canine Cognitive Dysfunction – CCD).
Γνωστική Δυσλειτουργία του Σκύλου (Canine Cognitive Dysfunction – CCD)
Η γνωστική δυσλειτουργία του σκύλου είναι το αντίστοιχο της άνοιας στους ανθρώπους. Πρόκειται για εκφυλιστική νόσο του εγκεφάλου, όπου νευρικά κύτταρα χάνουν τη λειτουργικότητά τους και η ακριβής αιτιολογία παραμένει άγνωστη.
Πώς εκδηλώνεται η γνωστική δυσλειτουργία;
Τα σημάδια της νόσου είναι ύπουλα και εξελίσσονται σταδιακά. Για την καλύτερη διάγνωση και παρακολούθηση της πάθησης, οι κτηνίατροι χρησιμοποιούν το ακρωνύμιο DISHA που περιγράφει τις βασικές κατηγορίες συμπτωμάτων
- D – Disorientation (Αποπροσανατολισμός):
Το ζώο φαίνεται “χαμένο” στο σπίτι, κοιτάζει τοίχους, στέκεται στη γωνία ή δεν βρίσκει την πόρτα. - I – Interaction changes (Αλλαγές στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις):
Μπορεί να απομονώνεται, να αποφεύγει χάδια ή να φαίνεται αδιάφορο προς τα μέλη της οικογένειας ή τα άλλα ζώα. - S – Sleep-wake cycle changes (Διαταραχή ύπνου):
Κοιμάται περισσότερο τη μέρα και περιφέρεται τη νύχτα, με ανησυχία. - H – House soiling (Απώλεια καθαριότητας):
Ξεχνά πού πρέπει να κάνει τις ανάγκες του, ακόμα κι αν ήταν εκπαιδευμένο. - A – Activity changes (Αλλαγές στη δραστηριότητα):
Μειώνεται το ενδιαφέρον για παιχνίδι, βόλτα ή φαγητό.
Σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου, ο σκύλος μπορεί να μην αναγνωρίζει πρόσωπα, να στέκεται ακίνητος για ώρες ή να φαίνεται «αποκομμένος» από το περιβάλλον.
Πως θα βοηθήσω τον σκύλο με CCD;
Αντιμετώπιση και υποστήριξη
Η γνωστική δυσλειτουργία δεν θεραπεύεται πλήρως, αλλά μπορεί να ελεγχθεί και να επιβραδυνθεί με το κατάλληλο συνδυασμό φαρμάκων, διατροφής και περιβαλλοντικής φροντίδας.
1. Φαρμακευτική αγωγή
- Ο κτηνίατρος θα σας ενημερώσει για φαρμακευτικά προϊόντα και συμπληρώματα που μπορεί να συμβάλλουν στη βελτίωση των
συμπτωμάτων.
2. Διατροφή
- Υπάρχουν ειδικές τροφές και συμπληρώματα, όπως το Palmidol , που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και συστατικά με ευεργετική επίδραση στο νευρικό σύστημα.
3. Μέτρα που μπορώ να πάρω στο σπίτι
- Διατήρηση σταθερής ρουτίνας (ώρες φαγητού, ύπνου, βόλτας).
- Νοητική άσκηση: απλά κόλπα, παιχνίδια μυρωδιάς, ήρεμη αλληλεπίδραση.
- Ασφάλεια: αποφυγή σκοτεινών ή γεμάτων εμποδίων χώρων, ειδικά αν η όραση έχει μειωθεί.
- Συναισθηματική υποστήριξη: όχι δυνατές φωνές, ήρεμο περιβάλλον, αποφυγή απότομων αλλαγών.
Ο στόχος της αγωγής δεν είναι να κρατήσουμε το ζώο μας νέο, αλλά να του προσφέρουμε άνεση, ασφάλεια και αξιοπρέπεια.
Η σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης δράσης
Οι ιδιοκτήτες γνωρίζουν καλύτερα τη συμπεριφορά του ζώου τους και αν κάτι αλλάξει, αξίζει να συζητηθεί με τον κτηνίατρο. Η συνεργασία με τον επαγγελματία μας βοηθά να ξεχωρίσουμε αν η αλλαγή είναι φυσιολογική για την ηλικία ή σημάδι γνωστικής δυσλειτουργίας ή άλλης νόσου. Ο ετήσιος (ή και εξαμηνιαίος) έλεγχος στους ηλικιωμένους σκύλους είναι ουσιαστικής σημασίας αφού η κλινική εξέταση και οι αιματολογικές, βιοχημικές και άλλες εξετάσεις μπορούν να εντοπίσουν έγκαιρα τα προβλήματα που επηρεάζουν τη νοητική και σωματική υγεία του ζώου.
Η φροντίδα ενός ηλικιωμένου κατοικιδίου είναι ευθύνη και προνόμιο. Δεν είναι απλώς “να το κρατήσουμε ζωντανό”, αλλά να του προσφέρουμε αγάπη και ποιότητα ζωής μέχρι το τέλος.
Διάθεση: Premier Shukuroglou Hellas ΑΕ, 5 Agamemnonos str, 15561 Cholargos, ATHENS, Tel: +30 2106538061 Fax: +30 2106537036 Email: [email protected]