Γράφει η Εύη Παπαηλιού, CFT, owner of K9fitpups
Φωτογραφίες: Νατάσσα Κωστάκη
Εδώ και αρκετά χρόνια στη χώρα μας γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη η ενασχόληση κηδεμόνων σκύλων με ποικίλα κυναθλήματα, όπως agility, IPO, mondioring, frisbee, cannicross κ.λπ. Είναι ένας τρόπος που πολλοί από εμάς, είτε σε αγωνιστικό επίπεδο είτε ως χόμπι, επιλέγουμε για να περνάμε δημιουργικό και ευχάριστο χρόνο με τον σκύλο μας, κάνοντας κάτι που «εκμεταλλεύεται» τα φυσικά του ένστικτα και τον ευχαριστεί. Ενώ, λοιπόν, τα κυναθλήματα για τον σκύλο είναι μία πάρα πολύ καλή πνευματική και σωματική εκτόνωση και συμβάλλουν στη βελτίωση της φυσικής του κατάστασης, δεν πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε ως τη μόνη μορφή εκγύμνασης.
Αντιθέτως, ο σκύλος αθλητής θα πρέπει να προετοιμάζεται όπως ένας άνθρωπος που αθλείται σε αγωνιστικό επίπεδο, ώστε να μπορέσει το σώμα του να αντεπεξέλθει στα όσα χρειάζονται, να μην τραυματιστεί και να αποδώσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.
Οι προπονήσεις περιλαμβάνουν συνεχείς επαναλαμβανόμενες κινήσεις όπως άλματα, γρήγορες και απότομες αλλαγές κατεύθυνσης, τρέξιμο πάνω σε μη σταθερές επιφάνειες, δυνάμεις που ασκούνται σε όλο το σώμα κατά την εκπαίδευση καθηκόντων προστασίας κ.ά. Όλα αυτά χωρίς τη σωστή προετοιμασία μπορούν να καταλήξουν σε σφιγμένους μύες, κράμπες, θλάσεις, διαστρέμματα και κακώσεις, τα οποία χωρίς τη σωστή αντιμετώπιση αφήνουν μακροχρόνια κατάλοιπα.
Τι μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε;
1) Εκγύμναση
To canine fitness είναι μία συνεχώς αναπτυσσόμενη επιστήμη και ο όγκος των διαθέσιμων πληροφοριών αυξάνεται γρήγορα. Με την ταχεία ανάπτυξη του τομέα, υπάρχουν πολλές ασκήσεις από τις οποίες μπορούμε να επιλέξουμε, αρκεί να γνωρίζουμε τι ακριβώς χρειάζεται ο εκάστοτε σκύλος την εκάστοτε στιγμή. Ο βασικός κανόνας, όπως και στους ανθρώπους, είναι το να προπονούμαστε για το σπορ το οποίο κάνουμε. Με το σωστό και προσαρμοσμένο πρόγραμμα εκγύμνασης προετοιμάζουμε το σώμα του σκύλου για όσα θα αντιμετωπίσει: ενδυνάμωση, ευλυγισία, ταχύτητα.
Οι μύες που συμμετέχουν στην ισορροπία είναι συνήθως οι μικροί μύες, των οποίων η πρωταρχική δουλειά είναι η σταθεροποίηση των αρθρώσεων στα άκρα και τον κορμό. Ο κορμός, περιλαμβάνει τους μύες που σταθεροποιούν και στηρίζουν τη σπονδυλική στήλη, τη λεκάνη και τους γοφούς. Έτσι, όταν οι μύες αυτοί είναι ισχυροί, βοηθούν στην εξάλειψη της υπερβολικής ή ακούσιας κίνησης στη σπονδυλική στήλη και στη λεκάνη, μεταφέρουν τη δύναμη από το ένα μέρος του σώματος στο άλλο και κινητοποιούν τη σπονδυλική στήλη, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της πιθανότητας τραυματισμού. Ένας δυνατός κορμός είναι κρίσιμος για την κίνηση. Είναι ο κεντρικός κρίκος της «κινητικής αλυσίδας» που είναι το σώμα του σκύλου μας. Από όπου κι αν ξεκινήσει η κίνηση, ταξιδεύει προς τα εμπρός και προς τα πίσω γειτονικά σημεία της αλυσίδας. Όταν, λοιπόν, σε κάποιο σημείο έχουμε πρόβλημα, η κίνηση θα σταματήσει ή δεν θα μεταφερθεί αρμονικά. Οι αδύναμοι ή άκαμπτοι μύες του πυρήνα μπορούν να επηρεάσουν πόσο καλά λειτουργούν τα μπροστινά και τα πίσω πόδια του σκύλου και αυτό μειώνει τη δύναμη πολλών από τις κινήσεις που κάνει το σώμα του ζώου κατά τη διάρκεια της αθλητικής δραστηριότητας. Η σωστή δόμηση του κορμού του σκύλου μας θα αυξήσει την ισχύ!
2) Διατροφή
Μία μηχανή δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά χωρίς το κατάλληλο καύσιμο. Όσο γυμναζόμαστε, οι μύες μας μεγαλώνουν σε όγκο με δύο διαφορετικούς τρόπους. Κάθε κίνηση που κάνουμε, εμείς ή ο σκύλος, ελέγχεται από το κεντρικό νευρικό σύστημα. Ο εγκέφαλος αποφασίζει ποιοι μύες θα συστέλλονται, πόσες μυϊκές ίνες θα συστέλλονται, με ποια ένταση και πόσο συχνά. Άρα με τη συνεχή εκγύμναση «ξυπνάμε» περισσότερες κινητικές ομάδες. Ο δεύτερος τρόπος είναι η υπερτροφία των μυικών ινών, για να το πούμε απλά, τα μυικά κύτταρα γίνονται μεγαλύτερα.
Για να συμβεί αυτό, παράλληλα με την προπόνηση, πρέπει ο σκύλος να λαμβάνει με τη διατροφή του όλα τα δομικά συστατικά που χρειάζονται οι μύες. Πρωτεΐνη, νερό, λιπαρά, βιταμίνες, μέταλλα είναι τα βασικά συστατικά που χρειάζεται ένας σκύλος αθλητής.
Πρέπει, λοιπόν, ένα σωστό πρόγραμμα εκγύμνασης να ακολουθείται από ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής, ίσως και να είναι ακόμη μεγαλύτερης σημασίας για την απόδοση. Είναι αναγκαίο να περιορίζουμε όσο γίνεται την πρόσληψη τροφών χαμηλής διατροφικής άξιας που δεν προσφέρουν τίποτα στον οργανισμό και απλώς δημιουργούν αίσθημα κορεσμού και να παρέχουμε στον σκύλο όσα χρειάζεται για να αναπτύξει μύες και να επανακτήσει όσα χρειάζονται για την αναδόμηση μετά την προπόνηση.
3) Τακτική αξιολόγηση από κάποιον ειδικό για τη φυσική κατάσταση του σκύλου
Αρχικά ο κτηνίατρος είναι εκείνος που θα δώσει τη συγκατάθεσή του για το αν ο σκύλος είναι σωματικά σε θέση να συμμετέχει σε κάποιο άθλημα. Ξεκινάμε με μία επίσκεψη στον κτηνίατρό μας για μία αξιολόγηση των αρθρώσεων και του μυικού συστήματος του σκύλου. Εφόσον έχουμε τη συγκατάθεσή του και ξεκινήσουμε προπονήσεις, θα πρέπει ανά τακτά χρονικά διαστήματα να επισκεπτόμαστε κάποιον ειδικό που θα μας βοηθήσει με εξειδικευμένες θεραπείες να διατηρήσουμε την ευλυγισία και το εύρος κίνησης των αρθρώσεων, καθώς και να προλάβουμε ή να «διορθώσουμε» οτιδήποτε μπορεί να έχει συμβεί και δεν θέλουμε να αφήσει κατάλοιπα.
4) Σωστή προπόνηση με προθέρμανση και αποθεραπεία
Δυστυχώς, αυτό είναι ένα πολύ σύνηθες φαινόμενο που παρατηρούμε, ο σκύλος πριν από την προπόνηση να είναι στο crate ή στο αυτοκίνητο, να τον βγάζουμε για προπόνηση και μετά το τέλος της να τον βάζουμε πάλι να περιμένει τη σειρά του. Όταν ο σκύλος αθλείται, παράγεται θερμότητα. Οι σκύλοι αθλητές λόγω των απαιτήσεων της «δουλειάς» τους, έχουν υψηλότερες απαιτήσεις καρδιαγγειακής και θερμορυθμιστικής συμπεριφοράς απ’ ό,τι τα υπόλοιπα κατοικίδια.
Ως εκ τούτου, οι σκύλοι αθλητές έχουν μεγαλύτερη εσωτερική θερμοκρασία σώματος και ικανότητα καρδιακής ρύθμισης. Η προθέρμανση αυξάνει τη ροή του αίματος στους μύες, βελτιώνει την ευκαμψία, αυξάνει αργά τον καρδιακό ρυθμό και αυξάνει την ελαστικότητα των συνδέσμων. Έτσι, λοιπόν, μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμού και μεγιστοποιεί την ικανότητα απόδοσης. Αντίστοιχα, η αποθεραπεία επιτρέπει τη σταδιακή μείωση της θερμοκρασίας του σώματος, του ρυθμού αναπνοής και του καρδιακού ρυθμού. Επιπλέον, μπορεί να μειώσει τον μυικό πόνο και να μειώσει το χρόνο αποκατάστασης που απαιτείται μεταξύ των περιόδων άσκησης, καθώς συμβάλλει στην απομάκρυνση του γαλακτικού οξέως από τον οργανισμό και άλλων καματογόνων ουσιών από τους μύες.
5) Μείωση του στρες
Οι αντιδράσεις στο άγχος στο σώμα ενός σκύλου είναι ακριβώς οι ίδιες με αυτές που συμβαίνουν σε έναν άνθρωπο, ωστόσο οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να ελέγχουν πολύ περισσότερο την αιτία του στρες τους. Γνωρίζουμε ότι σε στρεσογόνες καταστάσεις εκκρίνεται στον οργανισμό αδρεναλίνη. Στην άγρια φύση, αυτή είναι μία σημαντική μέθοδος παροχής των μυών με επιπλέον ενέργεια, για την ολοκλήρωση ενός έργου επιβίωσης. Στην παρούσα φάση, όμως, δεν πρόκειται για ένα έργο επιβίωσης, άλλα για μία κατάσταση στην οποία βάζουμε τον σκύλο μας να κάνει πράγματα γι’ αυτόν ευχάριστα, αλλά με υψηλή ένταση, σε ένα περιβάλλον με πολλή φασαρία, με ερεθίσματα που μπορεί να τον εξιτάρουν ή να τον τρομάζουν, ενώ παράλληλα του ζητάμε να ελέγξει τις αντιδράσεις του και να είναι συγκεντρωμένος τόσο στην προπόνηση όσο και σε εμάς. Αυτά, όπως καταλαβαίνουμε, είναι ένα ακόμη πρόσθετο άγχος για τον σκύλο. Ένας σκύλος αθλητής θα πρέπει να προπονείται τακτικά, με σωστό τρόπο για το εκάστοτε άθλημα και εμείς ως χειριστές να φροντίζουμε να είναι ευχάριστη όλη αυτή η διαδικασία, τόσο για εμάς άλλα, κυρίως, για τον σκύλο μας!
Σημασία έχει, λοιπόν, να περάσουμε δημιουργικό χρόνο με τον σκύλο μας, να αθληθούμε και εμείς μαζί του και, κυρίως, να θυμόμαστε πάντα ότι είμαστε μία ομάδα και πρέπει να φροντίσουμε για την καλή προετοιμασία του συναθλητή μας, τόσο σωματική όσο και ψυχολογική!
