Γράφει ο Γεώργιος Γεωργιάδης, Αντιπρόεδρος Συλλόγου Εκτροφέων Πτηνών Αναψυχής Μακεδονίας
Η δημιουργία του προβάτου Dolly τη δεκαετία του 1990 ήταν για πολλούς ανθρώπους η αρχή μίας νέας εποχής στα γενετικά τροποποιημένα ζώα. Ωστόσο, η ιδέα δεν ήταν νέα, αφού τη δεκαετία του 1920 ο ερασιτέχνης επιστήμονας Hans Duncker, αποφάσισε να δημιουργήσει γενετικά ένα κόκκινο καναρίνι.
Τα κόκκινα καναρίνια ή τα καναρίνια που φέρουν το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα, έλκουν εδώ και πολλά χρόνια το ενδιαφέρον των καναρινόφιλων, λόγω του ιδιαίτερου χρωματισμού τους που τα κάνει ξεχωριστά. Το κόκκινο καναρίνι είναι ένας καρπός υβριδισμού μεταξύ του κίτρινου καναρινιού και του σπίνου της Βενεζουέλας (Red siskins – Carduelis cucullata), στον οποίο και οφείλουμε το έντονο κόκκινο χρώμα στα φτερά. Πράγματι, τα κόκκινα καναρίνια έχουν κληρονομήσει από τον σπίνο της Βενεζουέλας την ικανότητα να συνθέτουν τις καροτίνες στις κόκκινες αποχρώσεις και όχι σε εκείνη του κίτρινου. Ένα καλό πρότυπο κόκκινου καναρινιού πρέπει να έχει ένα ομοιογενές και λαμπερό φτέρωμα, χωρίς πορτοκαλί ή ιώδεις αποχρώσεις, οι οποίες καταστρέφουν την καθαρότητά του. Οι αποχρώσεις θεωρούνται ελαττώματα, καθώς και η παρουσία επιθεμάτων με μικρή ή μεγαλύτερη μελάγχρωση. Η ομοιογένεια του χρώματος είναι στην πραγματικότητα ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό για τον προσδιορισμό της αξίας του.
Προκειμένου να αποκτήσουν τέλεια δείγματα για να παρουσιαστούν σε εκθέσεις και διαγωνισμούς, οι εκτροφείς τείνουν να ζευγαρώνουν μόνο εκείνα με τα πιο ζωντανά, φωτεινά, λαμπερά και ομοιόμορφα κόκκινα φτερά, έτσι ώστε να μεταφέρουν καλύτερα γενετικά χαρακτηριστικά στα νεογέννητα. Δυστυχώς, η μαζική χρήση χρωστικών καθιστά δύσκολη την επιλογή των προς σύζευξη δειγμάτων, διότι είναι δύσκολο να διακρίνουμε τα πιο έγκυρα υποκείμενα από γενετική άποψη από τα τεχνητά χρωματισμένα. Για να αποκτήσουμε κόκκινα καναρίνια, πρέπει να συνδυάσουμε στο ζευγάρι ένα κόκκινο χιονέ, με ένα κόκκινο έντονο. Έτσι θα πάρουμε έντονα και χιονέ, με καλής ποιότητας φτέρωμα κόκκινα καναρίνια. Αν συνδυάσουμε κόκκινα καναρίνια με κίτρινα, το αποτέλεσμα θα είναι καναρίνια με ξεθωριασμένη πορτοκαλί απόχρωση.
Η σωστή διατροφή είναι απαραίτητη
Ένα ερώτημα έρχεται συνήθως στο μυαλό όσων ενδιαφέρονται γι’ αυτά τα πτηνά: Πόσο «κόκκινο» είναι το κόκκινο καναρίνι; Το χρώμα του φτερώματος είναι μία δύσκολη περίπτωση, που απαιτεί σωστή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες Β, D και ανόργανα άλατα, καθώς και φυσικά εκείνες τις «χρωστικές» που θα επιτρέψουν στα νεαρά και στα ενήλικα καναρίνια να αποκτήσουν το τυπικό κόκκινο της φυλής, το οποίο πρέπει να είναι ομοιογενής τόσο στα «έντονα» όσο και στα χιονέ. Το χρώμα στα κόκκινα καναρίνια, όπως και στους προγόνους τους, τους κόκκινους σπίνους, δεν προέρχεται μόνο από την κληρονομικότητα, αλλά και από τη διατροφή. Όπως είπαμε, το καναρίνι από τη διασταύρωση με τον κόκκινο σπίνο απέκτησε την ικανότητα να μετατρέπει τις καροτονοειδές ουσίες σε χρώμα. Για να γίνει αυτό, όμως, θα πρέπει να λαμβάνει τις παραπάνω αναφερθείσες ουσίες.
Στη φύση, ο κόκκινος σπίνος αποκτά το χρώμα του με τη διατροφή. Τρέφεται, όμως, με μεγάλη ποικιλία τροφών, όπως έντομα, κόκκινοι καρποί και κάποια χόρτα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες καροτίνης, τα οποία δεν μπορούμε να χορηγήσουμε στο κλουβί σε επαρκείς ποσότητες. Λύση έρχονται να δώσουν οι χρωστικές ουσίες που διαλύονται απευθείας στο νερό ή την αυγοτροφή. Έχουν χρησιμοποιηθεί διάφοροι τύποι χρωστικών, μερικοί από αυτούς φυσικοί όπως το πιπέρι καγιέν που διαλύεται στην αυγοτροφή ή τα καρότα που τρίβονται στην αυγοτροφή ή αναμειγνύονται και χορηγούνται σε πόσιμο νερό και ορισμένοι τεχνητοί, όπως η βήτα-καροτίνη και η κανθαξανθίνη σε πολλά διαφορετικά σκευάσματα. Κάθε εκτροφέας και κάθε παρασκευαστής έχει τις δοσολογίες και τα μυστικά του. Ωστόσο, όλοι προσπαθούν να επιτύχουν την καλύτερη ισορροπία του χρώματος, το οποίο πρέπει να είναι ζωντανό, φωτεινό, λαμπερό και ομοιόμορφο.
Σήμερα οι εκτροφείς τείνουν να χρησιμοποιούν όχι μόνο ένα είδος καροτενοειδούς, αλλά μίγματα διαφορετικών καροτενοειδών που προστίθενται σε προϊόντα για την προώθηση της απορρόφησης και άλλα που εμποδίζουν την οξείδωση για να επιτύχουν ένα ομοιόμορφο και λαμπερό χρώμα. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει ουσίες που βελτιώνουν τη λειτουργία του εντερικού μεταβολισμού των καναρινιών και διευκολύνουν την απορρόφηση των καροτενίων. Η διατήρηση της εντερικής βακτηριδιακής χλωρίδας που είναι ενεργή με ζυμομύκητα ζυθοποιίας και γαλακτικά ζυμώσεις, είναι συνεπώς εξαιρετική λύση. Μεταξύ των ουσιών που ενεργοποιούν τη χρωστική αποτρέποντας την οξείδωση, η οποία μειώνει την αποτελεσματικότητά της, έχουμε τη βιταμίνη Ε, η οποία μπορεί να χορηγηθεί τόσο στην αυγοτροφή όσο και στο πόσιμο νερό. Η φωτεινότητα του φτερώματος και η απορρόφηση του χρώματος ευνοούνται επίσης από μία διατροφή επαρκώς πλούσια σε λίπη και πρωτεΐνες. Γι’ αυτό το λόγο, οι αυγοτροφές σήμερα στην αγορά και ειδικά εκείνες που αφορούν στο πτέρωμα, έχουν καλή περιεκτικότητα σε λίπη και πρωτεΐνες, συχνά υψηλότερα από 16%. Η ομοιομορφία του χρώματος έγκειται στη σωστή δοσολογία της χρωστικής στην αυγοτροφή, στην τέλεια ανάμειξή της με το φαγητό και στο γεγονός ότι αυτό είναι πολύ ελκυστικό για τα καναρίνια που πρέπει να το καταναλώσουν. Το υγρανθέν κουσκούς είναι ένας εξαιρετικός φορέας για βέλτιστη απορρόφηση χρωστικών ουσιών.
Χρωματισμός πότε;
Είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσουμε το χρωματισμό των καναρινιών την κατάλληλη στιγμή, ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλουμε να επιτύχουμε. Εάν θέλουμε να έχουμε ένα πλήρες χρώμα, καλό είναι να αρχίσουμε να χορηγούμε χρωστική από τη γέννηση, παρέχοντας αυγοτροφή με χρωστική στους γονείς. Σύμφωνα με ορισμένους εκτοφείς, ο χρωματισμός από τη γέννηση είναι ένδειξη για τα κόκκινα, που πρέπει να έχουν ένα ομοιογενές φτέρωμα σε όλο τους το σώμα. Σήμερα, η αγορά προσφέρει ποικίλες επιλογές σε ό,τι αφορά τις χρωστικές, οι οποίες διατίθενται σε διαφορετικές συνθέσεις και σε διαφορετικούς τύπους, σε υγρή μορφή και σε σκόνη. Απαντώντας στην ερώτηση εάν αρκεί μόνο η χορήγηση τροφών που περιέχουν χρωστικές, είτε φυσικές είτε τεχνητές για ένα κόκκινο καναρίνι με έντονα χρωματισμένο και λαμπερό πτέρωμα, είναι ότι απαιτούνται ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ, δηλαδή, ο συνδυασμός γονιδίων και διατροφής θα μας δώσει ένα τέτοιο κόκκινο καναρίνι, το οποίο θα ξεχωρίζει για τη μοναδική εμφάνισή του.
