Γράφει ο Θοδωρής Καρτσάνας, συντονιστής στο aquatek.gr και πάντα φιλόξενος με τα Puffers, τις γαρίδες και τις γάτες
Αν μου ζητούσε κάποιος να περιγράψω με δύο λόγια τα Dwarf Puffers, θα τα περιέγραφα ως «τα μικροσκοπικά ψαράκια με την τεράστια προσωπικότητα». Είναι πανέξυπνα, αξιαγάπητα, χαριτωμένα και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα πλάσματα, ικανά να σε κάνουν να μην θέλεις να πάρεις το βλέμμα σου από πάνω τους.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι γνωρίζουν τον ιδιοκτήτη τους, ενώ δεν θα αργήσουν να συμπεριφέρονται ως πραγματικά κατοικίδια. Το Carinotetraodon Travancoricus θεωρείται το μικρότερο είδος Puffer, με τα ενήλικα να μην ξεπερνούν το μέγεθος των 2,5 εκατοστών. Ο βιότοπός τους βρίσκεται στην επαρχία Kerala της Νοτιοδυτικής Ινδίας, όπου ζουν σε σημεία ποταμών με έντονη βλάστηση και χαμηλή ροή. Πρόκειται για ψάρια γλυκού νερού. Το σώμα τους έχει μπεζ/γκρι χρώμα και φέρει ακαθόριστου σχήματος σκουρόχρωμες κηλίδες, η ένταση των οποίων μπορεί να αλλάξει, ανάλογα με τη διάθεσή τους.
Κανένα ψάρι δεν έχει τις ίδιες ακριβώς κηλίδες, αποτελώντας στην ουσία ένα είδος «δακτυλικού αποτυπώματος» γι’ αυτά, κάνοντας το καθένα ξεχωριστό. Έχουν μεγάλα μαύρα εκφραστικά μάτια, που μπορούν να κινούν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, βλέποντας ταυτόχρονα σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Φυσικά, ως μέλος της μεγάλης οικογένειας των Puffers, φέρουν τη μοναδική αμυντική ικανότητα να «φουσκώνουν» όταν βρίσκονται σε κίνδυνο, ώστε να φαίνονται μεγαλύτερα, κάνοντας τον υποψήφιο δολοφόνο τους να σκεφτεί καλύτερα αν θέλει να το βάλει στο στόμα του. Σε καμία περίπτωση, βέβαια, δεν είναι ένα παιχνίδι που μπορούμε να προκαλέσουμε για να διασκεδάσουμε. Αποτελεί εξαιρετικά αγχωτική διαδικασία για τα ψάρια, που κρύβει σοβαρούς κινδύνους για τη μετέπειτα ζωή τους στο ενυδρείο.
Ας περάσουμε τώρα στο πρακτικό κομμάτι και σε μία σύντομη ανάλυση για τη διατήρησή τους στο ενυδρείο.
Διαμόρφωση του ενυδρείου: όπως όλα τα είδη Puffers, έχουν ιδιαίτερη περιέργεια για οτιδήποτε υπάρχει γύρω τους, μελετώντας σχολαστικά και σε πολύ κοντινή απόσταση τα πάντα. Είναι πολύ διασκεδαστικό να τα βλέπετε να κινούνται με αυτό το μαγευτικό τρόπο, που δίνει την αίσθηση ότι «αιωρούνται», έχοντας γειρτή την ουρά τους από περιέργεια και αυτά τα πελώρια μάτια τους ορθάνοιχτα. Το εντυπωσιακό είναι ότι βαριούνται εύκολα το περιβάλλον τους, αν δεν έχει πολλά σημεία εστίασης της προσοχής τους. Αυτό που χρειάζονται για να είναι χαρούμενα, είναι μία σύνθεση με πολλά σημεία ενδιαφέροντος από πέτρες, ξύλα και έντονη βλάστηση, που θα δώσει τροφή στην ανάγκη τους προς εξερεύνηση. Επιπλέον, οι πολλές κρυψώνες φαίνονται να έχουν μεγάλη σημασία, αφού αποτελούν το κατάλληλο μέρος όταν θέλουν ξεκουραστούν.
Συμπεριφορά / συγκατοίκηση με άλλα είδη:
είμαι πάντα της άποψης ότι γενικά τα Puffers καλό είναι να τα διατηρούμε μόνα τους στο ενυδρείο και χωρίς συγκάτοικους, λόγω του έντονα επιθετικού τους χαρακτήρα. Αν και τα συγκεκριμένα αποτελούν από τα πιο φιλήσυχα είδη της οικογένειας, δεν θα αργήσουν να αρχίσουν τα έντονα τσιμπήματα στα άλλα ψάρια, ακόμη και σε πολύ μεγαλύτερα. Από την άλλη, αν επιμένουμε να φιλοξενήσουμε και άλλα είδη στο ίδιο ενυδρείο, ένας συνδυασμός που έχει αποδώσει τόσο σε εμένα, όσο και σε άλλους χομπίστες, είναι η συγκατοίκηση με γαρίδες Amano (Caridina Japonica). Άλλα πρέπει να γνωρίζουμε ότι πάντα θα υπάρχει μεγάλο ρίσκο, ακόμη και αν τα πηγαίνουν καλά στην αρχή.
Συμπεριφορά μεταξύ τους: πέρα, όμως, από τη συμπεριφορά τους προς τα άλλα είδη, πολύ πιο έντονη είναι η τάση τους για κυριαρχία και η επιθετικότητα προς τα ψάρια του ίδιου είδους. Με λίγα λόγια… και μόνα τους να τα βάλετε σε ένα ενυδρείο χωρίς κάποιες προϋποθέσεις, μπορεί να σας φέρουν σε απόγνωση. Πόσο μάλλον αν υπάρχουν δύο αρσενικά.
Τι να κάνουμε για να μειώσουμε τις πιθανότητες; Ένα πυκνοφυτεμένο ενυδρείο αποτελεί μία καλή αρχή. Δεν έχει σημασία το είδος των φυτών, αρκεί να είναι πολλά. Μπορούμε να προσθέσουμε πολλές ρίζες, πέτρες, να δημιουργήσουμε κρυψώνες, ώστε να υπάρξουν πολλά σημεία όπου η οπτική επαφή μεταξύ τους να είναι αδύνατη, με αποτέλεσμα να μειώνεται η επιθετικότητα. Από την άλλη, η συμβίωση μίας μεγάλης ομάδας Dwarf Puffers, θα μειώσει τις εντάσεις. Φυσικά, χρειάζεται και ανάλογο σε όγκο ενυδρείο.
Όγκος ενυδρείου: παρά το μικροσκοπικό τους μέγεθος, δεν θα μπορούσαν ποτέ να ζήσουν σε πολύ μικρό ενυδρείο. Τόσο για την απαραίτητη διατήρηση σταθερών συνθηκών νερού, όσο και για την ανάγκη εξερεύνησης που τα διακατέχει. Κατά τη γνώμη μου, 25-30 λίτρα θα ήταν καλά για ένα μόνο ψαράκι και από εκεί και πέρα 15 λίτρα για κάθε επιπλέον άτομο, θα ήταν ιδανικά.
Παράμετροι νερού: μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα και να ζήσουν χαρούμενα σε ένα εύρος παραμέτρων νερού που είναι πολύ κοντά στο νερό βρύσης των περισσότερων περιοχών της χώρας μας, χωρίς στην ουσία να χρειάζεται περαιτέρω επεξεργασία. Αρκεί να έχουμε στο νου μας ότι θα πρέπει να διατηρούμε σταθερές αυτές τις συνθήκες.
• Ph 6,8 – 8,00
• Gh 5 – 20
• Θερμοκρασία: 24 – 28°C
• Ιδανικά κατά τη γνώμη μου είναι Ph 7.2-7.5, Gh 10-15 και θερμοκρασία 26 °C.
Παρά την προσαρμοστικότητά τους, όμως, πρόκειται για ψάρια πολύ ευαίσθητα στην αμμωνία και στα νιτρώδη άλατα, τα οποία πρέπει πάντα να είναι πάντα αυστηρά μηδενικά. Ένα σωστά στρωμένο φίλτρο (κατά προτίμηση εξωτερικό) με αρκετό χώρο για βιολογικό υλικό, είναι ο καλύτερο σύμμαχός μας. Τα νιτρικά δε, πρέπει να διατηρούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ιδανικά όχι πάνω από 10ppm. Σε συνδυασμό, μάλιστα, με τον τύπο της τροφής τους, αλλά και τον άτσαλο χαρακτήρα τους στο φαγητό, οι ανελλιπείς και γενναίες εβδομαδιαίες αλλαγές νερού, αποτελούν απαράβατο κανόνα. Όλα αυτά μπορεί να φαίνονται υπερβολικά για ψαράκια των 2,5 cm, όμως δεν είναι. Δυστυχώς, τα Puffers είναι ψάρια που δεν συγχωρούν λάθη.
Διατροφή: πρόκειται για καθαρά σαρκοφάγα ψάρια, με τις τροφές φυτικής προέλευσης να απουσιάζουν παντελώς από τη διατροφή τους. Στη φύση θρέφονται με μικρά σαλιγκάρια και κάποια καρκινοειδή, ενώ στο ενυδρείο είναι ιδιαίτερα επιλεκτικά και δύσκολα στη διατροφή τους. Τυποποιημένες τροφές τύπου flakes ή pellets, απλά μπορούμε να τις ξεχάσουμε. Εκεί που πρέπει να κινηθούμε, είναι σε ζωντανές και κατεψυγμένες. Τα κατεψυγμένα bloodworms αποτελούν για εμένα την πιο δοκιμασμένη λύση. Αλλά και τροφές όπως artemia, daphnia, grindal, krill, έχουν πιθανότητες να καταναλωθούν. Φυσικά, όπως συμβαίνει με όλα τα Puffers, το εκλεκτότερο και θρεπτικότερο όλων για αυτά έδεσμα, είναι τα σαλιγκάρια. Σαλιγκάρια λαθρεπιβάτες και οποιαδήποτε μικρά σαλιγκάρια, μπορούν να εξαφανιστούν μαζικά σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Διαχωρισμός φύλου: Όσο είναι ανήλικα, όπως είναι συνήθως όταν τα αγοράζουμε από κάποιο κατάστημα, ο διαχωρισμός του φύλου τους είναι απλά αδύνατος. Το φύλο τους το εμφανίζουν αργότερα, με την ενηλικίωση, που συνήθως αρχίζει μετά τους 9 πρώτους μήνες της ζωής τους. Τα αρσενικά είναι αρκετά εύκολο να τα ξεχωρίσουμε από την έντονη σκουρόχρωμη γραμμή, που ξεκινά κάτω από το στόμα και εκτείνεται έως την έδρα τους. Επίσης, ακριβώς πίσω από τα μάτια τους, εμφανίζουν μικρές ρυτίδες, τις οποίες τα θηλυκά δεν έχουν.
Αναπαραγωγή: είναι εφικτή στο ενυδρείο. Σωστές συνθήκες νερού, ποιοτική διατροφή, ύπαρξη ζευγαριού ή μία αναλογία ενός αρσενικού με δυο-τρεις θηλυκές και λίγη τύχη, μπορούν να οδηγήσουν σε θετικό αποτέλεσμα. Εναποθέτουν τα αυγά σε κάποια moss ή σε σημεία με έντονη βλάστηση, τα οποία εκκολάπτονται σε 5 ημέρες και σε θερμοκρασία 27-28°C. Οι γονείς πρέπει να απομακρυνθούν για την ασφάλεια του γόνου ή τα αυγά να μεταφερθούν σε άλλο ενυδρείο. Τα νέα ψαράκια ίσως να δεχτούν τις πρώτες ημέρες της ζωής τους τροφές όπως, infusoria, microworms, brine shrimp, ενώ έπειτα από τον πρώτο μήνα είναι έτοιμα να καταναλώσουν bloodworms.
Επίλογος: ίσως να μη γεμίζουν το μάτι λόγω μεγέθους, αλλά τα Dwarf Puffers έχουν αρκετές απαιτήσεις και χρειάζονται διάβασμα και σωστές κινήσεις προτού αποφασίσουμε να τα φιλοξενήσουμε. Αλλά το μόνο σίγουρο είναι, ότι αν τους δώσουμε αυτά που χρειάζονται για να είναι υγιή και χαρούμενα, δεν θα μας απογοητεύσουν. Άλλωστε, πόσο δύσκολο πιστεύετε ότι είναι να σας φτιάξουν το κέφι; Αρκεί αν σκεφτούμε ότι πίσω από αυτή την αστεία εμφάνιση, κρύβεται ένας θηρευτής τσέπης που δεν φοβάται σχεδόν τίποτα και έχει πάντα μεγάλη εμπιστοσύνη στις ικανότητές του.
Όπως συνηθίζω να λέω πάντα… αυτά τα «τερατάκια», νομίζουν ότι είναι καρχαρίες.
